Şimdiyi görebilmek, geleceği daha iyi analiz edebilmek için öncelikle geçmişi okuyabilmek gerekiyor. 32. Gün yakın geleceğimi okumamı sağladı. Geçmişi analiz ettikten sonra geleceği yorumlamak daha olasıdır.

Merhaba, ben Emirhan. Bu yazımda, geçen aylarda bitirmiş olduğum fakat bir türlü blogu yazmaya vakit bulamadığım, “32. Gün Arşivi” youtube kanalının paylaştığı 55 bölümlük belgeseli bitirdim ve notlar aldım. Öncelikle belgeseli gün ışığına çıkaran sayın Umur Ali Birand’a teşekkürlerimi sunarım.

Belgesel, 1930 çok partili hayat denemesinden başlayarak (Serbest Cumhuriyet Fırkası), 2002 AKP’nin kuruluşuna kadar temel olayları anlatıyor. Darbeler, katliamlar, savaşlar gibi birçok olay bu belgeselde yer alıyor. Ayrıca belgesel, araştırmamız için yan konu başlıklarını da bizimle paylaşıyor.

Aşağıda, aldığım notları görebilirsiniz. Belgesellerin içinde bir de “Kıbrısın 50 Yılı” belgeseli olacaktı fakat onu sadece izledim, not almayı unutmuşum:) O da müthiş belgesel, öneririm.

DEMİRKIRAT BELGESELİ – 32. GÜN

1930 – 1961

1. ŞEF

1. 1924 terakkiperver
2. 1930 gazi, ülkenin çıkışı çok partili hayattadır diyor (bunalımdan dolayı)
3. Serbest fırka, fethi bey’e toplumdan “kurtar bizi” sloganları
   1. Serbest fırka aydın il başkanı adnan menderes
4. Menderes 3000 dönümlük tarla sahibi aydın’da. Çakırbeyli çiftliği. O ara yaşı 31
5. Atatürk – menderes görüşmesi, 1931’de aydın mebusu olması (kendisinin haberi yok)
6. 1930’ların sonu, mussolini, hitler sahneye çıkmaya başlıyor
7. Atatürk vefat etti
8. İnönü cumhurbaşkanı, bayar başbakan, sonradan bayar istifa ediyor
9. İnönü parti programıyla milli şef oluyor (ölene kadar genel başkan)
10. İnönü hakkında gazetelerde abartılı haberler
11. Savaş sırasında ekonomik kriz ve varlık vergisi
12. Irkçılık, turancılık başlıyor
    1. Not: celal bayar iş bankası kurucusu ve iktisat vekiliydi
13. Fuat köprülü, celal bayar, adnan menderes, refik koraltan beyin takımı
14. Türk – Sovyet anlaşmazlık paktı nı stalin feshetti
15. Toprak reformu, kamulaştırmaya menderes dahil olmak üzere toprak ağaları karşı çıkıyorlar
16. Fuat köprülü ve adnan menderes chp den ihraç ediliyor
17. 1 mayıs 1945 den sonra (inönünün nutku) parti kurma hazırlıkları
18. Demokrat parti programında dış politikada ayrılık, köy enstitülerini kapatma ya da laikliğe karşı çıkma yok, bu yüzden İnönü izin veriyor
19. Halk arasında demokrat parti yerine demirkırat partisi deniyordu

• Dövüş

1. 7 ocak 1946 ankara dp kuruldu. Partiyi kuran dört adam
2. DP ilk zamanlarında halktan bağış topladı
3. Chp, öğrencilere örgütlenme hakkı tanıdı, üniversitelere özerklik verildi, basın suçlarına af geldi, bazı vergiler kaldırıldı
4. Değişmez genel başkanlık ünvanı inönü’nün isteğiyle kaldırıldı
5. İnönü seçimi erkene alıyor
6. Demokrat parti seçimi boykot ediyor
7. Oluşan soğuk havadan dolayı dp seçime gidiyor
8. Mehmet ali aybar mebus oluyor
9. Fevzi çakmak dp den aday oluyor
10. 21 temmuz 1946 seçim. Sandıkların kaçırılması olayı, ilk Demokrat parti kazanıyor, sonra hile iddiası ile CHP kazanıyor
11. Adnan menderes kütahyadan kazanıyor
12. Hile olmasa da dp kazanamıyordu.
13. Bayar, muhalefetin meclisten yapılması gerektiğini, aksi halde anarşinin ortaya çıkabileceğini savunuyordu.
14. 5 ağustos 1946 ilk çok partili meclis açıldı
15. İnönü cumhurbaşkanı olunca dp tayfası alkışlamıyor. İlk oturma eylemi, protesto
16. Adnan menderes’in ünlü bütçe konuşması. Onu yükseltiyor. Kendisine psikopat deniliyor. Bunun akabinde dp meclisi terkediyor
17. 7 ocak 1947 ilk kongre. Halktan insanlar da katılıyor.
18. İnönü genel başkanlıktan ayrılıp arabuluculuk rolüne bürünüyor.
19. 12 temmuz beyannamesi
20. Vehbi koç da yorum yapıyor bu konuda. Chp milletvekili o sırada.
21. Recep peker in sertliği nedeniyle başbakanlıktan alınıp yerine hasan saka geldi.
22. İnönü araburucu
23. Bayar uzlaşmacılıkla suçlanıyor

• Zafer

1. Nisan 1950. Seçim yaklaşırken recep peker ve Fevzi çakmak vefat etti. Fevzi çakmak’ın cenazesini takan yok (halktan başka)
2. 14 mayıs 1950 – gizli oyla seçim
3. Chp nin yayın organı ulus’ta “chp iktidarı devrediyor” başlığı
4. İsmet paşa’ya komutanlar diyorki : “eğer uygun görürseniz ‘seçimlere komünistler hile karıştırdı’ diyip müdahale edebiliriz”
5. İktidara gelmeden askeri müdahale dedikoduları
6. 16 mayıs 1950 – İnönü çankayadan ayrılıyor
7. 20 mayıs 1950 tbmm meclis yeni insanlarla tanışıyor (dp milletvekilleri) – kimse kimseyi tanımıyor
8. Bayar cumhurbaşkanı oldu
9. Menderes, bayar’a fuat köprülüyü öneriyor başbakanlık için. Ama bayar menderes’i seçiyor.
10. Bayar dp genel başkanlığından istifa ediyor ve adnan menderes’e devrediyor
11. 22 mayıs 1950 – başbakanlık 
12. Meclis başkanı refik koraltan oldu
13. İlk kez sivil bir şahsiyet, celal bayar cbaşkanı oluyor
14. Bayar, eskort motorsikletleri istemiyor. Milli şeften kalma bir şey istemiyor
15. 29 mayıs 1950 – dp halkın benimsediği reformlara dokunmayacaktı
16. 5 haziran 1950 – başbakanlık – genelkurmay başkanı değişiyor

• İktidar

1. 23 mayıs 1950 güç başbakanlığa (adnan menderes) kayıyor
2. 1932 de çıkarılan Türkçe ezan kanunu, haziran 1950’de kaldırılıyor. Arapçaya çevriliyor
3. Celal bayar, ezan yasasını ağırdan alınca menderes istifa ediyor ama bayar kabul etmiyor istifayı. Sonra ezan yasası devreye giriyor
4. Menderes’in inönü’yü unutturma çabaları (paradan resim kaldırılması, beyaz trenin halka açılması gibi)
5. Kasım gülek chp genel sekreteri oluyor
6. 25 haziran 1950 kore savaşı
7. Kore de birleşmiş milletlere verilebilecek destek, natonun kapılarını açabilirdi
8. Kore birliği meclise sorulmadan yürürlüğe girdi
9. Şubat 1952 lizbon da Yunanistan ile birlikte natoya giriyoruz
10. Marshall yardımları ile traktörler, biçerdöverler geliyor ve 1953 de buğday üretiminde dünya 4. Sü oluyoruz
11. 1951 seyhan barajı projesi için truman 25 milyon dolar kredi veriyor. Normalde dünya bankasından 40 milyon dolar isteniyor ama olmuyor
12. Seyhan baraj projesi, o zamanlar devlet su işlerinde mühendis olan Süleyman demirel’e veriliyor
13. Petrol yasası için dönemin Amerikan büyükelçisi george mc chee ‘den yardım alınıyor
14. Chp nin tek parti dönemindeki kazançlarının hazineye devredilmesi konuşuluyor
15. Ahmet emin yalman vuruluyor. Yobazların hedefi. ölmüyor
16. 10 kasım 1953 anıtkabir, atanın naaşı anıtkabire taşınıyor
17. Millet partisi gericilik suçlamasıyla kapatılmıştı.
18. Haksız iktisap yasası ile chp nin mal varlıklarına el konulmak isteniyor
19. Chp liler meclisi terk ediyor (İnönü dahil)
20. Ulus kapanıyor, malları hazineye devrediliyor
21. Nisan 1954 seçim kampanyaları
22. 2 mayıs 1954 dp, çok partili tarih boyunca en yüksek oyu alıyor

• Kriz

1. Menderes’in Amerika gezisi
2. Menderes İngilizceyi iyi konuşarak Sovyetlere gömüyor
3. Menderes 300 milyon dolar kredi istiyor ama alamıyor, 30 milyon dolar hibe alınıyor
4. Haziran 1954 kırşehir – amerikadan dönüşte inönünün kalesi malatya ikiye bölündü ve Adıyaman kuruldu
5. Osman bölükbaşını meclise gönderen Kırşehir ilçe oldu
6. Memurların siyasal hakkı kısıtlandı
7. Cezalar (özellikle basın) hak getiriyor
8. Kışlada tedirginlik var, askeri müdahale muhabbetleri. Kışlalarda ihtilal planları yapılıyor
9. Rahatsızlık ezanın Arapçaya dönmesiyle başlıyor, orduda orgeneral olarak görülen ismet İnönü ye saldırılar ile artıyor. Öte yandan Marshall yardımları kapsamında ülkeye eğitmen olarak gelen Amerikan subaylar da rahatsızlık veriyor
10. Mecliste hizmet erlerini küçültücü laflar ediliyor. Orduda rahatsızlık devam ediyor
11. Askeriye de ve milli savunma bakanlığında görevden alınmalar meydana geliyor
12. Ordu içinde örgüt kuruluyor. İstanbul ve ankarada ayrı ayrı habersiz kurulanlar, üsküdarda birleşiyor
13. İhtilal yemini ediliyor
14. 29 ekim 1955 de, milli savunma bakanı genelkurmay başkanına “gel gel” şeklinde parmak işareti yapıyor
15. Nisan 1955 ankara palas da buzlar eriyor
16. Mayıs 1955 metin Toker, ismet inönü’nün kızı ile evleniyor ve sahibi olduğu akis dergisi güçleniyor
17. Cüneyt Arcayürek tutuklanıyor
18. Menderes, kedi fare yazısına mecliste sinirleniyor
19. İspat hakkı sorunundan dolayı birçok milletvekili ihraç ediliyor veya istifa ediyor
20. Ekonomik kriz baş gösteriyor
21. Kıbrıs müzakereleri baş gösteriyor
22. 6 – 7 eylül 1955 olayları – İstanbul – atatürk’ün selanikteki evi bombalanıyor haberi (haber doğru değil)
23. Bu iddia Kıbrıs sorununu hareketlendiriyor
24. Beyoğlu’nda azınlık dükkanları ve kiliselere saldırılar
25. 22 kasım 1955 dp meclis grubu – birçok bakan istifa etmiş durumda
26. Fuat köprülü menderes aleyhinde davranmaya başlıyor
27. Dp meclis grubunda yokluk ve yolsuzluklar dile getiriliyor, isyanlar baş gösteriyor
28. Birçok bakan istifa ediyor grup üyelerinin zoruyla
29. Sarol formülü uygulanıyor :

1955’in kasım ayında, demokrat parti hükümetine yönelik tbmm grubundaki şikayetler artmış ve hükümetteki bütün bakanlar teker teker düşürülmeye başlanmıştır. günün sonunda bütün bakanlar, tbmm’deki bir odadan gelişmeleri seyreden adnan menderes’e istifa mektuplarını vermişlerdir. bu bakanların içinde basından sorumlu devlet bakanı olarak mükerrem sarol da bulunuyordu. 

bütün bu hengamenin ardından sarol, tbmm’deki dp grubuna giderek “yahu ayıptır, ayıp! 15 gün önce hepiniz adnan menderes’e ayılıp bayılıyordunuz. adam 15 gündür yurtdışındaydı zaten, 15 günde mi bu rezillikler oldu” diye çıkıştı. dp grubundan bu çıkışa “bizim adnan beyle bir sıkıntımız yok ki. çevresindeki iş bilmez ve liyakatsiz kişileri istemiyoruz” yanıtı geldi. yani, “adnan menderes iyi, ama çevresi kötü” idi. mükerrem sarol da bunun üzerine yakın dostu ve başbakanı adnan menderes’in yanına giderek “kabine için değil, kendin için güvenoyu iste” dedi ve olanları anlattı. adnan menderes de sarol’un dediğini yaptı ve tbmm’deki dp grubundan kendi adına güvenoyu istedi, grup da istediğini menderes’e verdi. böylece menderes’in siyasi hayatı, hiç değilse beş yıl için kurtulmuş oluyordu.

• Grubun devirdiği bakanlar soruşturuldu
• Adnan menderes artık tek başına.

• Baskı

1. 10 nisan 1956 – Gaziantep – 23 yargıç bir emirle emekliye ayrıldı
2. Basında yasaklamalar oldukça artıyor.
3. Yalan haber ve fotoğraflar yayınlanıyor.
4. Birçok gazeteci içeri atılmaya başlanıyor
5. Sokaklar muhalefete kapatılmaya başlanıyor
6. Kasım Toker tutuklanıyor
7. Fuat köprülü, kurduğu partiyi tanımadığını ve menderesi devirmek için partilerin işbirliği yapmasının vatan borcu olduğunu söyleyerek istifa ediyor
8. Ekim 1957 – radyo yayın yasağından önce yayın yapmaya başlıyor, şuralarda demokrat parti kazanıyor diye yayınlar yapılıyor
9. Devalüasyon kararı
10. İktidara ihtilal hazırlığı ihbarı gidiyor
11. Darbeciler soruşturuluyor
12. Milli savunma bakanı zorla istifa ettiriliyor
13. Samet kuşçu orduyu isyandan teşvikten 2 yıla mahkum oldu
14. 15 temmuz 1958 – İstanbul – ırak ta hükümet darbesi yapılıyor.
15. Bağdat paktı için ırak dayanağı bitiyor
16. İngiltere ve Amerika, ırak için yeni rejimi tanıyor
17. Bu olay, bağdat paktı ve dp nin Ortadoğu temsil rolünün fiilen bitişi
18. 12 ocak 1959 – ankara – chp kurultayı açıldı
19. Vatan cephesi gibi ocaklar kurulmaya başlanıyor, radyo da yayınlanmaya başlanıyor
20. 17 şubat 1959 – menderes londraya Kıbrıs meselesi için giderken uçağı düşüyor
21. Uçakta birçok gazeteci, uçuş ekibi vb ölüyor.
22. Bu olaydan sonra diğer olaylar unutuluyor, Menderes ülkede müthiş karşılanıyor
23. İnönü, Menderes’i trende karşılıyor ama Menderes, İnönü’ye iade – i ziyaret yapmıyor. Bu da İnönü’nün çizmelerini giymesine sebep oluyor.

• İsyan

1. 29 nisan 1959 uşak – ismet paşanın kafasına taş atılıyor
2. İnönü’nün olaylı geziler zinciri. Ordu ismet paşayı komutan gibi görüyor
3. İsmet paşa’nın ihtilal planlarından haberi olduğu iddia ediliyor
4. Cemal gürsel kara kuvvetleri komutanı oluyor
5. Alparslan Türkeş, Suphi karaman, osman köksal ihtilal örgütünde kilit noktalara tayin ediliyor.
6. Adalet bakanı istifa ediyor. Erken seçim havada kalıyor (celal bayar, erken seçimin ülkeyi kan revana götüreceğini düşünüyor)
7. 18 nisan 1960 – parti içi komisyonlar kuruluyor
8. Tahkikat komisyonu
9. İsmet inönü’nün “ben de sizi kurtaramam” sözünü burda söylüyor
10. Ulus gazetesi 1 ay daha kapanıyor
11. Kore de ki darbe teşebbüsleri haber yapılmaya başlanıyor
12. İnönü’nün “türk milleti kore milletinden daha az haysiyetli değildir” sözü, 12 oturum ceza almasına sebep oluyor
13. Basın tamamen susturuluyor
14. 28 nisan 1960 – beyazıt – bir öğrencinin öldüğü, 40 kişinin yararlandığı, polisin tartaklama yaptığı olay
15. Öğrenciler “türk ordusu çok yaşa” diye sloganlar atıyor – kanlı Perşembe olayı
16. Menderes, diğer illerdeki olayları takmıyor (radyo konuşması yapıyor)
17. Celal bayar, sertliği seçiyor
18. 3 mayıs 1960 – kara kuvvetleri karargahı
19. Ethem menderes den adnan menderes in istifa etmesine ikna edilmesini istiyorlar
20. 5 mayıs 1960 – kızılay – 555k parolası 5. Ayın 5. Günü saat 5 de kızılay 
21. Bayar’ın kızılay emri. Eğer ortalık sakinleşmezse ateş açın emri.
22. 15 mayıs 1960 – izmir mitingi çok kalabalık
23. 21 mayıs 1960 – ankara – harbiyelilerin ayak sesleri Çankaya köşkünde duyulmaya başlıyor
24. 24 mayıs 1960 – başbakan artık eleştiri duymak istemiyor. Eskişehir e mitinge gitmek istiyor
25. 26 mayıs 1960 – menderes’in kapısı çalınıyor. “yarın darbe oluyor, istifa edin” şeklinde

• Darbe

1. 25 mayıs 1960 yarı askeri rejim öneriliyor
2. Menderes Eskişehir e gidiyor
3. 26 mayıs 1960 – genelkurmay başkanlığı – ordu iktidara bağlı
4. 26 mayıs 1960 21:00 eskişehir – menderes’e üniversite profesörlerinin eylem haberi geliyor, menderes onlara “karacübbeliler” diyor
5. 23:00 – harp okulunda hazırlık
6. Ordunun üst kısmı iktidar yanlısı olduğu için tabandan gelen bir hareket olacaktı. 
7. Darbe planları hep kafadan, yazılı ciddi bir plan yok
8. 03:00 – 27 mayıs 1960 – harp okulu – parola inkılap – merkez komutanına haber veriliyor, o da ekipleriyle ihtilale katılıyor
9. 03:30 – 27 mayıs 1960 – ankara harp okulu – bazı askeri birlikler ele geçirildi. Radyoevini ele geçirme görevi Alparslan Türkeş’e veriliyor.
10. Darbe bildirgesi okunuyor
11. 04:00 – 27 mayıs 1960 – Eskişehir – ankara cevap vermiyor
12. 04:00 – 27 mayıs 1960 – ankara da tüm mevziiler düşmüş, geriye sadece çankaya kalmıştı
13. Celal bayar, osman köksal’ın ihtilalcilerden biri olduğunu anlayınca tabancasını hazırlıyor. Kararı direnmek
14. 04:40 – 27 mayıs 1960 – ankara – ismet paşa kapısına kadar gelen darbeyi normal karşılıyor
15. Gelen geçen tutuklanıyor
16. 05:30 – 27 mayıs 1960 – Çankaya – demokratlılar harbiyede toplanmış durumda ama sadece celal bayar kaldı. Direniyor
17. Celal bayar intihara kalkışıyor ama askerler engel oluyor. Silahı hemen alıyorlar
18. Menderes Muhsin Batur’un kendisinin odasına gelmesine karşın teslim oluyor
19. Cemal gürsel ihtilal lideri oluyor

• Ada

1. 27 mayıs 1960 – ankara – halk zafer sarhoşluğu içinde
2. Celal bayar istifa etmiyor
3. Hikmet karaman profesörlerin listesini tutuyor
4. Askeri uçakla toplanan 7 profesörlere yeni anayasayı hazırlama görevi verildi
5. Sıtkı sami onarlı’nın önerisiyle yeni bir ihtilal komitesi kuruluyor. 
6. Milli birlik komitesi kuruluyor. Profesörlerin önerisiyle
7. Yasama yürütme milli birlik’e kaldı.
8. Cemal gürsel komite başkanı oluyor
9. Hocalar hükümeti kurmaya yanaşmıyor, askerler ise devlet görevine gelmeme konusunda yeminliler
10. Elde profesörler kurulu, milli birlik komitesi ve bakanlar kurulu var. Hepsinin başında ise, çoğuyla yeni tanışmış olan cemal gürsel var
11. 27 mayıs 1960 – ankara – Ayten sokak –  ismet paşanın önünde heyecanlı miting
12. İsmet paşa ihtilale üzülüyor
13. Chp ihtilalin içinde / dışında olmamasına rağmen chp nin içindeki örgütler ihtilal yanlısı hareketler sergiliyorlar
14. 28 mayıs 1960 – ankara  – gürsel ismet paşanın manevi desteğini alıyor, chp ile ilgisi olmadığını kamuoyuna yayıyor
15. Harbiyedekilerin bazıları salınıyor ama profesörler itiraz ediyor. Mahkeme olması lazım diyorlar
16. Haziran 1960 dp liler yargılanmak üzere yassıadaya getirildiler
17. Menderes ve bayar tek kişilik odalara yerleşiyorlar. Diğerleri toplu.
18. Odalara dinlenme cihazları ekleniyor
19. Ankara da yeminler ve anayasa hazırlıkları
20. Tutuklular yüksek divan kurulunca sorgulanıyorlar
21. Kamuoyuna adada yaşamı güzel göstermek için film çekiliyor. Filmin adı “düşükler yassıada”
22. Bayar tuvalette kendini kemerle boğmaya çalışıyor. Kurtarılınca “bize yeşilçam oyuncuları gibi film çevirttiler. Reva-i hak mıdır bu ?” diyor
23. Demokrat parti hızlıca kapatılıyor

• İdam

1. 14 ekim 1960 – yassıada – ilk duruşma
2. Sadık başol başyargıç
3. Menderes mahkemeye direnmiyor. Titrek ve bitik bir halde konuşmasını yapıyor mahkemede
4. 15 ekim 1960 – yassıada – köpek davası
5. Bayar köpek davasından 4 yıl 2 ay hapse mahkum edildi
6. Menderes’in gayrimeşru çocuğunun doğunca öldürtüldüğü suçlaması patlak veriyor (bebek davası)
7. 13 kasım 1960
8. Türkeş tarafı, iktidar da askerin kalmasını ve partileşmesini öneriyor
9. Profesörler, askerler görevden alınmaya başlanıyor.
10. Gruplaşmalar, tasfiyeler, rencide edici davalarla iş gittikçe kötüye sarıyor
11. İnönü seçimi geciktirebilecek her türlü olaya karşı
12. Türkeş ve ekibi (14 ler) yurtdışına sürüldüler
13. Kasım 1960 – yassıada – ailelere görüşme izni
14. 6 ocak 1961 – kurucu meclis ve yeni meclis binası
15. Şubat ayında 7 parti kuruldu
16. 27 mayıs 1961 de yeni anayasa kabul ediliyor (en ileri ve en liberal anayasa)
17. 1961 yazı – yassıada
18. 6 -7 eylül olayları, örtülü ödenek gibi olaylar mahkemede konuşuluyor
19. Menderes daha kibarken bayar biraz daha yukarıdan bakar bir durumda mahkemelerde
20. Siyasi hedef menderesti
21. Menderes’in avukatının, cemal gürsel’in menderesi darbe öncesinde cumhurbaşkanı yapmak istediği mektubu okumak istemesi üzerine, menderes izinsiz şekilde mikrofona geliyor ve avukatından bu talebi geri çekmek istemesini istiyor. Ardından avukat tutuklanıyor
22. 6 haziran 1961 – gürsel, askerin siyasete doluştuğu ülkede sorun kaçınılmazdır diyordu – mıhtıra alıyorlar
23. Ordu hiyerarşik düzeni bozuk
24. Ağustos 1961 – yassıada – ada ve ankara cemal gürsel’in kontrolünden çıkıyor
25. Mezarlar kazılmaya başlanıyor
26. Eylül 1961 – Suphi karaman ve arkadaşı inönüye çıktı, İnönü idama çok karşı
27. İnönü, cemal gürsel e “eğer idam olursa halk ve ordu arasında açık oluşur ve bu da milli birlik komitesini etkiler”
28. 15 eylül 1961 – 04:00 – menderes uyku ilaçlarıyla intihara kalkışıyor ve son anda kurtarılıyor
29. Hayat boyu hapis ve idam kararları. Bayar ve menderes dahil 15 kişi idam kararı
30. Menderes hariç 14 kişi imralıya doğru gidiyor (bayar dahil)
31. 15 eylül 1961 – Washington george mcchee olayı iletiyor
32. 15 eylül 1961 – 18:00 ankara – son sözü milli birlik komitesi söyleyecekti
33. Kennedy, idamların olmaması konusunda iyimser bir üslupla tavsiye veriyor
34. Komiteden 4 oy farkla idama evet kararı çıkıyor
35. İdamı onaylanan 4 kişi bayar, menderes, zorlu ve Polatkan. Bayar’ın cezası yaştan dolayı hayat boyu hapse çevriliyor
36. Karar yassıada irtibat bürosundan açıklanıyor ve basına yansıyor
37. 19:00 15 eylül 1961 imralı
38. Fatih rüştü zorlu’nun idamı
39. Hasan polatkan’ın idamı
40. 16 eylül 1961 ankara gazeteler. İnfazlardan kimsenin haberi yok
41. Gürsel ve İnönü görüşüyor. Menderesin annesiyle görüştükten sonra. Lakin kimse menderesin idamını durdurmayı istemiyor
42. Birçok ülkeden infazların durdurulması için mesajlar geliyor
43. 09:00 – 17 eylül 1961 – yassıada – menderes nispeten iyileşti
44. Adnan menderes – ethem menderes muhabbeti
45. Gürsel’in menderes’i son kurtarma çabası nafile
46. Adnan menderes idam edildi.

12 MART BELGESELİ – 32. GÜN

1960 – 1973

• Video – Sancı

1. Menderes’in idamı
2. Menderes idamından sonra protesto vb. yok ortalık sessiz
3. CHP, DP mirasçıları ve askerler kaldı
4. DP mirasçısı AP
5. Gümüşpala orduya yakın bir strateji sergiliyor. (AP kurucusu)
6. Kışlalar tedirgin  Cevdet sunay, talat aydemir
7. AP iktidar  1961
8. 21 Ekim protokolü – askeri müdahale görüşmeleri
9. Müdahale haberi ismet paşaya ulaşıyor, darbeye karşı
10. İnönü askerleri ve meclisi yatıştırıyor 23 ekim
11. Askerler demirkırat ın doğmasını istemiyor
12. Askerler ve siviller Çankaya köşkünde zirve
13. İsmet paşa domine ediliyor – en kritik anda gürledi ve faciayı durdurdu
14. Parlamento askere uygun olarak açılıyor
15. AP nin cb adayı ali fuat başyol o gün apar topar ülkeyi terk etti

• Video – Albay

1. Milli birlik komitesi tarihe karıştı, meclis ve senato var
2. İsmet paşa meclisi açtı
3. Ap cemal gürsel’e oy vermek istemiyor, boş kağıt istiyor
4. Askerlerle AP arasında çekişme
5. 61 Anayasası
6. 31 Aralık ’61 işçi eylemleri var
7. Ecevit çalışma bakanı oluyor
8. CHP – AP koalisyonu
9. Ocak ’62 kayseri cezaevinde gayriresmi kayıt (Bayar vb)
10. Bayar cezaevinden AP ye destek veriyor
11. Af istenmeyen eylemler, AP bayarlar için af istiyor
12. Nuri beşer askere laf ediyor
13. İsmet paşa radyo programı yayınlıyor
14. İnönü 2. Bir darbe istemiyor, asker kışlaya çekilmeli
15. Sunay ve generaller vb Talat aydemir ve albaylar
16. Aydemir ve albaylar ateşli
17. İsmet paşa harbiyeyi ziyaret ediyor
18. Harbiyelilerden biri ismet paşayı görünce bayılıyor, İnönü harbiyeyi baskılıyor
19. Genelkurmay başkanı sunay ihtilale karşı
20. 9 şubat protokolü
21. 21 şubat havacılardan destek almadan başa geçiyor Aydemir

• Video – İsyan

1. 22 şubat – ismet paşa isyancıların doğuya tayinini istiyor
2. Talat aydemir e müdahaleler, arkadaşları tutuklandı
3. Tank taburu meclise dayandı
4. Birçok tabur, okul Aydemir’in emrine giriyor
5. Aydemir köşktekileri öldürmek istemiyor
6. İnönünün çabasıyla Aydemir çekiliyor. İnönü isyanı bastırıyor

• Video – Baskın

1. 1962 – Af tasarısı – Hafif cezalılar çıktı
2. Kışlalılar politikaya gömülmüş, gençler AP karşıtı eylemler yapıyor
3. Harbiyeli aldanmaz, T. Aydemir tekrar deniyor.
4. Aydemir’e medyadan övgüler
5. Zinde kuvvetler
6. Bayar’ın affedilmesi ve halk hareketleri
7. AP genel merkezine baskın – Demirel bina içinde – “af yok” sloganları
8. Demirel istifa ediyor – şapkayı aldı gitti hikayesi
9. Bayar kayseriye geri gönderildi
10. 20 Mayıs ’63 Aydemir darbe girişimi Amerikalılardan alınan bilgilerle haber Türkeş’e, İnönü’nün istihbaratına gidiyor
11. Darbe bildirisi ve tanklar askerler gece sokakta
12. Radyoevinden karşı anons 

“Radyoyu kim basarsa iktidar ona geçiyordu”

“Aydemir acımasız değildi. Başını koyduğun yerde baş almasını da bileceksin”

1. Cevdet sunay bildiri
2. Hava kuvvetleri devrede, isyan bastırıldı 8 ölü 21 yaralı, Aydemir’in yakalanmasıyla 21 Mayıs sona erdi.
3. Aydemir ve silah arkadaşı fethi gürcan’ın idamı

• Video – Demir – el

1. 22 Kasım ’63 Kennedy suikasti
2. 27 Kasım ’63 inönü Washington mezar ziyareti. Aynı zamanda chp nin yanındaki koalisyonda çözülme
3. Mesut sunay  inönüye suikast girişimi – 22 şubat ‘64
4. Kıbrıs türklerine katliamlar (çocuk vb. ölüyor)
5. İnönü Time röportajı
6. İnönünün çıkarma yapacağını ABD büyükelçisine bildirmesi
7. Washington’dan gelen kaba mektup – 5 Haziran ’64 Johnson mektubu
8. Johnson’un mektubunun kamuoyuna yayınlanması ile halkta eylemler
9. AP genel başkanı ragıp gümüşpala ölümü
10. Demirel o sıra müteahhit / mühendis
11. Demirel ve Saadettin Bilgiç AP adayı
12. Bilgiç metni rahat okuyamadığı için düşüyor (radyoda)
13. Cevdet sunay, bilgiç başa geçerse AP yi iktidar yapmayız diyor
14. Bayar Demirel’i destekliyor
15. Demirel AP başkanı
16. Gürsel liderleri çankaya’da topluyor
17. İnönü Demirel’i azarlıyor (hükümet işi Çankaya da değil mecliste konuşulur)
18. İnönü istifa etti, bütçe oylama sonucu
19. Devr-i Süleyman başlıyor

• Video – Sağ – Sol

1. Demirel Ürgüplünün danışmanı oluyor
2. İyi sıhhatte olsunlar  ordu
3. Demirel’e “menderes i astık seni de asarız” mektubu
4. Alparslan Türkeş – cumhuriyetçi köylü millet partisi lider
5. CHP düştü, Türkiye işçi partisi kuruldu yükseldi, sosyalist parti – Mehmet ali aybarlı
6. İsmet paşa  ortanın solu tabirini söylüyor
7. AP den karşı atağı  ortanın solu moskovanın yolu
8. CHP solun kötü bir şey olmadığını ispatlamaya çalışıyor
9. 11 Ekim ’65  AP iktidarda
10. TİP (işçi partisi) az sayıyla güçlü muhalefet
11. AP iktidarda
12. Şubat ’66 Gürsel komada
13. Gürsel’i 38 imza cb yaptı, 38 imza indirdi (bitkisel hayat raporu)
14. Demirel Cevdet sunay’ı cb oluyor,  genelkurmaydan istifa ediliyor
15. Türkeş’de cb adaylığını koyuyor
16. Sunay cb oluyor
17. ’66 ülkedeki dinciler, tarikatlar ve Atatürk büstlerinin parçaları eylemleri
18. ’66 “kızlar şort giymesin” eylemleri
19. DP lilerin ve Aydemir’in affına ordu karşı Demirel arada kaldı
20. Demirel af çözümü buluyor ’65 affı
21. Ecevit – ortanın solu hareketi – inönü’nün veliahtlığı
22. Ecevit genel sekreter

• Video – Başkaldırı

1. 2. Kalkınma planı – ekonomi kalkınıyor

Liberal model – enflasyon %5

• Mayıs 1968 Başkaldırının yılı – dünyada prag’a Sovyetler giriyor
• Şubat ’68 teşkilatlanmalar başlıyor ama daha silah yok sağ – sol
• ’68 linç olayı. TİP liler dövülüyor mecliste
• Uyanış hareketleri – sol
• Milli Türk talebe birliği – cihat ilanı
• Boykotlar dönemi
• Deniz Gezmiş önderliğinde rektörlük basılıyor
• Deniz Gezmiş’i gerçekten lider belliyorlar
• İşgal komitesi ile vali uzlaşıyor, Deniz gezmiş’in babası sayesinde
• ’68 6. Filoya solculardan tepkiler – Amerikancılara tepkiler – 6. Filo demirleyince tepkiler
• Vedat Demircioğlu’nun (polis) ölümü – yanlışlıkla
• 6. Filo karaya çıkınca denize dökülüyorlar
• CKMP gençlere komando desteği / eğitimi verilecek haberi (yaz kampı)
• Amerikan elçisi gelince ODTÜ öğrencileri elçinin arabasını yaktı
• ODTÜ kapatılıyor 1969
• Türk solu, Filistin kampına gidiyor
• Taksimde sağcılar – solcular kavgaları, cihada hazır olun haberleri, kanlı Pazar, sağcılar solculara saldırıyor
• İkinci bir 31 Mart olayı İnönü, korumalarla cenazeden çıkartılıyor
• Anıtkabir’e yürüyen eylemciler arasında Uğur Mumcu ve Öcalan’da var ’69, bu dönemde solla ilgilenmiş, onun için bir dönüm noktası olmuş
• 14 Mayıs 1969 İnönü – Bayar zirvesi
• İnönü “kuyudan adam kurtaracağım”
• 15 Mayıs 1969 ordu, meclis başkanı bozbeyli’ye af kanununa karşı olduğunu söylüyor
• İnönü ordu ile başbakanı yalnız bırakıyor. Ordu İnönü’ye tripli
• Senatonun teklifi AP lilerce reddedildi – ordudan dolayı

• Video – Cunta

1. Ekim ’69 AP kazandı yine
2. Parti içi ve basından Demirel’e muhalefetler
3. Bütçe oylamasında 41 red oyu – Demirel’e karşı
4. Bu 41 kişi AP’den atılıyor. Şubat ’70 Demirel Sunay teşvikiyle yeni hükümeti kuruyor. Bu atılanlar Demokratik partiyi kuruyor.
5. 15 Haziran ’70 işçi eylemi – en kalabalık
6. Tanklar yollarda – sıkıyönetim
7. ABD’nin afyon yasağı istemesi – Demirel istemiyor
8. ’70 sonbaharı zamlar ve devaluisyon
9. Washington post: “ordu huzursuz, demirel’in günleri sayılı”
10. Orgeneral Faruk Gürler – kara kuvvetleri komutanı oluyor
11. Muhsin Batur havacı ihtilal yeni lideri
12. Demirel bunları neden emekli etmedi? Neden önlerine halı serdi?
13. Doğan Avcıoğlu – Türkiyenin Düzeni kitabı ve Devrim gazetesi ihtilalcilerin gözdesi
14. Mahir kaynak Madanoğlu cuntasını mitle raporlayarak (içeri sızmış) cuntayı bitiriyor
15. 21 Kasım 1970 Muhsin batur’dan sunay’a mektup
16. Genelkurmay toplantısı – Demirel gitmeli
17. 28 Kasım 1970 Kültür sarayı yangını
18. Şubat 1970 Cevdet Sunay bildirisi
19. 1 Mart 1971 Yankı dergisi “ordu kimin yanında?”
20. Ordu yeni devlet tasarısı hazırlıyor – Gürler Batur cuntası
21. 1 Şubat 1971 havacıların Batur’a mektubu – genel sekreterden
22. Faruk Gürler darbe dosyasını kabul etmiyor – devlet başkanı olmak istemiyor
23. Bursa Tofaş fabrikası açılışında dana olayı
24. Çelikpaşa otelinde yemekteyken Sunay ve komutanlar aniden kalkıp oteli terk ettiler. Başbakan, ab yi izletiyor
25. Sunay, eskişehir’de komutanlarla darbe toplantısı

• Video – Muhtıra

1. 4 Mart ’71 Amerikalıları subayları Türkiye Halk Kurtuluş ordusu kaçırıyor
2. ODTÜ aranıyor, taranıyor
3. Amerikalı havacılar salınıyor
4. Gürler ve Batur, ikili liderlik içinde
5. 7 Mart 1971 Fakih Özfakih’in orduya raconu
6. Ordu içinde orgeneral Faruk Gürler’e bant gidiyor Gürler aleyhine
7. 9 Mart 1971 hava kuvvetleri karargahına darbe zirvesi
8. Darbe planları hazır – gürler’den onay bekliyor
9. Gürler vazgeçti. Toplantı bitti
10. Devkur planı – 20:15
11. 10 Mart 1971 Cüneyt Arcayürek “başbakana muhtıra verecek” haberi
12. Genelkurmay toplantısı
13. 11 Mart 1971 ordu emir komuta zinciri içinde hareket istiyor
14. Batur’un görüşü  yarı ihtilal
15. Fırat Doğu darbeyi cb ye (Sunay’a) bildirdi. Sunay ve Doğu darbeyi Demirel’e söylemiyorlar
16. “Sunay, Demirel’in çekilmesini istiyor” Fırat Doğu  Demirel 12 Mart 1971
17. 4 General muhtırayı hazırlıyor. Genelkurmay başkanı istemsizce muhtırayı imzalıyor.
18. Demirel direk telefonla AB ye ulaşamıyor
19. 13:00 TRT muhtıra bildirisi okunuyor
20. Demirel kabineyi topluyor
21. Demokratik parti muhtıranın okunmasını istemiyor ama nafile
22. Demirel hükümeti istifa etti

• Video – Rövanş

1. Manşetlerde “ordu ultimator indi”
2. Balyoz indi Demirel indi
3. İnönü’den mecliste “generallere rest” 
4. Generaller inönü’yü ikna ediyor “biz muhtıra vermesek 9 Mart’ta bazı cuntacılar ihtilal yapacaktı” 
5. Tasfiyeler
6. 16 Mart 1971 Deniz Gezmiş Sivas Şarkışla’da yakalanıyor
7. Gezmiş yeni bir devlet kurmak istemiş. Banka soymak ve Amerikalıları kaçımaktan aranıyor.
8. Gezmiş Ankara’ya götürülüyor
9. Cunta dağılmış, genelkurmay başkanı, Nihat Erim’i başbakan yapıyor
10. Demirel Erim’e destek veriyor fakat ileride onu başka şeyler bekliyor
11. İnönü’nün Erim’e destek vermesiyle Ecevit CHP genel sekreterliğinden istifa ediyor
12. Erim’in kabinesinde ilk kez bir kadın bakan var
13. Erim reformları
14. Genelkurmay başkanının makam arabasından protokoldeki yerini yükseltmek
15. Haşhaş ekim yasağını ortaya koydular Erim hükümeti
16. Bombalar, fidyeler eylemler

Erim: tedbirler, balyoz gibi kafalarına inecektir

1. Nisan ’71 sıkıyönetim
2. Devgenç ve ülkü ocakları kapatıldı, ilhan Selçuk, çetin altan içeri atılıyor
3. ’61 anayasasının 40 maddesi budandı
4. İsrail başkonsolu koşuldu “Tüm devrimciler serbest bırakılmazsa elçi öldürülür.” THKPC
5. Balyoz harekatı
6. Doğan Avcıoğlu gibi, Fazıl Hüsnü Dağlarca gibi ünlü isimler içeri atılıyor, yaklaşık 500 kişi
7. Elrom (konsolos) öldürülmüş halde bulunuyor.
8. Eylemciler, THKPC üyeleri, hüseyin cevahir gibi isimler öldürülüyor,  Mahir Çayan yakalanıyor

THKPC üyelerinin bir apartmanda 14 yaşındaki Sibel’i rehin tutması

• Sinan Cengil in ölümü
• Haziran ’71 anayasa mahkemesi sanık dolu
• Mümtaz Soysal’ın eşiyle nikahı cezaevinde yapılıyor
• Sevgi Soysal’ın nikahtan sonraki sürgünü
• 16 Temmuz ’71 Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan’ın davası
• Deniz Gezmiş ve arkadaşları kimseyi öldürmemişti ama haklamada idam istiyordu “silah zoruyla anayasal düzeni yıkmak” diye, ordudan emir 146. Madde, idam emri
• 27 Eylül 1971 Demirel’in genelkurmaya resti
• 11 bakan istifa ediyor
• 24 Ocak ’72, İnönü idam cezalarına karşıyım dedi, Demirel buna karşı
• Mahir çayan kaçtı – Maltepe cezaevinden bazı thkpc üyeleri öldürülüyor
• Çayan 2 ingiliz 1 kanadalı 3 teknisyeni kaçırıp Deniz öldürülürse bunlar ölür diyorlar
• Çayanların kürkçünün vb olduğu ev sarılıyor, rehinelerinde olduğu
• THPC’nin beyin kadrosu “başta mahir çayan” öldürülüyor, ölmeden önce 3 teknisyeni de öldürüyorlar.
• 6 Nisan ’72  4 hava korsanı 1 THY uçağını Sofya’ya kaçırıyor, 13 mahkum 24 içinde salınmazsa uçak patlatılır. Uçağın içinde Ömer İnönü’de var (ismet paşanın oğlu)
• 6 Mayıs ’72 – Deniz Gezmiş idamı, babasına mektup, idamdaki konuşması, Yusuf idamı, hüseyin idamı
• İnönü, Gezmiş’in asıldığı gün kalp krizi geçiriyor fakat ona rağmen ertesi gün parti içi muhalefete resti çekiyor. 4 kasım’da genel başkanlıktan, 14 kasım’da milletvekilliğinden ayrıldı
• 25 Aralık ‘73’te İnönü vefat ediyor.

12 EYLÜL BELGESELİ – 32. GÜN

1972 – 1983

1. Deniz gezmiş idamı
2. 1972 İsmet İnönü çekiliyor, Ecevit CHP başına geçiyor
3. Askeri liderlerin güç gösterisi ve anlaşmazlığı 1972
4. Askerlerle Demirel & Ecevit kavgası
5. 1973 cumhurbaşkanlığı seçimi
6. 1974 koalisyon dönemi
7. 15 Temmuz 1974 kıbrıs darbesi
8. 20 temmuz 1974 kıbrıs çıkarması
9. Cenevre konferansı
10. Konferansın çözülmemesi sonucu kıbrıs’a ikinci harekat
11. Amerika tehditleri
12. Kuyruklar dönemi (tüpgaz, benzin)
13. Milliyetçi cephe – Ecevit’in soluna karşı
    1. Yaşar okuyan araştırılmalı (sola dönmüş)
14. Ülkücülerin kamplar kurması, teşkilatlanması (solu durdurmak amacıyla)
15. Kontrgerilla örgütü ve yalan ölüm raporları (sokaklar ülkücülere ait)
16. 1974 şahin aydın cinayeti – ilk siyasi cinayet (12 marttan sonra)
17. Dev-genç
18. 1974 odtü kavgaları
19. 1975 abdullah Öcalan ankara siyasi fakültesinden birileriyle örgüt kuruyor
20. Ermeni örgütü asala
21. 1975 enflasyon tavan
22. Devrimci işçi sendikaları (disk), 1 mayıs 1976 (işçi bayramına dönüştü)
23. Şener şen disk eyleminde
24. Disk ve chp, devlet güvenlik mahkemelerini engelledi
25. 1 mayıs 1977 taksim katliamı – kanlı 1 mayıs
26. 1977 chp ve ecevit’e yönelik tehditler, saldırılar
27. Sokaklar ele geçirilmeye başlıyor (seri şekilde)
28. Ümraniye 1 mayıs mah. Gecekondu yapımları
29. Ecevit, İstanbul otelinde ap’dan 13 kişiyle (milletvekili) hükümet kuruyor
30. Ptt erekten çıkan, hamidoyu öldüren bomba
31. 16 mart katliamı – zülkuf isot (Abdullah çatlı gündemleşiyor)
32. Bahçelievler cinayeti
33. Balgat katliamı
34. Ocaklar Türkeş’e bağlıydı
35. Sovyet, çin, Arnavut yanlısı solcular kendi içlerinde bölündü
36. Askerler konuşmaya başladı, güneydoğu APO teşkilatı
37. Maraş katliamı
38. Maraşta solcular beliriyor
39. Güneş ne zaman doğacak filmi , ülkücülerin filmi
40. Ökkeş şendiller – sinema olayı
41. Cenaze olayına saldırı
42. Dini vaazlar, “aleviler camileri yakıyor” gibi söylemler
43. Maraş katliamı – 3 gün – devlet müdahale etmiyor – 1978 aralık
44. 26 aralık – 120 ölü – çoğunluğu alevi
45. “sıkıyönetim için bu olay çıkarıldı” Ecevit
46. 1979 elektriksiz, terör, petrolsüz, özgürlüklerin kısıtlandığı yıl
47. 1979 milliyet başyazarı, ecevit’e en yakın isimlerden abdi ipekçi ye suikast
48. Katil Mehmet ali ağca
49. Ağca hapisten kaçırılıyor
50. Ağca’nın papaya suikast planı ve milliyet gazetesine mektup
51. Ağca papayı vurdu
52. Adana emniyet müdürü, yazar, öğretim üyeleri öldürdüler
53. Kıtlık tehlikesi ve ecevit’in sallantısı
54. Sovyetlerin afganistanı işgali & iran’ın islam devrimi
55. Guadeloupe zirvesi, türkiyeye yardım kararı, koşul  imf nin denetimine girmek
56. 150 m dolar krediye toprak mahsulleri rehin verildi (abd bankası)
57. Şerafettin elçi kürt meselesini açıyor
58. Celal bucak suikast denemesi – apocular
59. Disk, ecevitten uzaklaşıyor
60. Apo nasıl hızlı güçlendi ?
61. 1 mayıs 1979 işçi partisi 200 kişilik grup sokağa çıkma yasağını deliyor
62. TÜSİAD ecevit’i ekonomik kriz nedeni olmakla suçluyor
    1. Serbest piyasa ekonomisini savunmak için
63. Demirel başa geçiyor, sıkıyönetime destek veriyor
64. 1980 komutanların uyarı mıhtırası
65. 24 ocak 1980 genelgesi – demirel
    1. Zamlar, liberalizm, serbest ekonomi
66. 1980 tariş eylemleri – işten çıkarmalar – izmir
67. Siyasiler arası kavgalar – birleşememeler – cumhurbaşkanı seçilemiyor
68. 27 mayıs 1980 gün sazak suikasti
69. Çorum katliamları – cihat çağrıları – aleviler su zehirliyor iddiaları – iç savaş
70. Ülkücü seyit esenyel, daha sonraları birand’a biz kullanıldık diyor
71. Fatsa belediye başkanı terzi fikri oldu 1979 – stokçuların mallarını halka dağıttı
72. Kenan evren emriyle fatsaya operasyon, kenan evrene fatsanın üzerinden uçmayın size ateş ederler gibi söylemler deniyor ama fatsaya operasyon yapıldığında direnişle karşılaşmıyorlar. 
73. Nihat erim ve kemal türkler suikastleri
74. 26 ağustos 1980 komutanların toplantısı
75. 6 eylül 1980 msp mitingi (milli selamet partisi) şeriata dönüştü, tepki çekti
76. Darbe çare olarak görülüyor toplumda
77. 12 eylül 04:00 – kod adı “bayrak harekatı”
78. Demirel’in haberi varmış demekki, ekibini uyarıyor
79. 11 eylül 1980 TRT ye bilgi veriliyor, Türkeş saklanılıyor
80. Abd de ankara daki çocuklar yapmış deniyor
81. Demirel, Erbakan ve Ecevit gözaltına alındı kibarca. İkincil adamlar, bunlara haberi ulaştıran sekreterler sert müdahale gördü ama.
82. Türkeş teslim oldu
83. Darbe bildirisi
84. Asılanlar kahramanlaştırıldığı için liderler asılmadılar, sürgüne gönderildiler
85. Halkın yanında bazı bakanlar darbeye seviniyor
86. Özal başbakan yardımcısı oldu, demirel destekledi
87. Kısa sürede failimeçhul cinayetler çözüldü, örgütler bi anda çökertildi
88. Disk teslim oldu
89. Mgk 52 sayılı bildirisi
90. Ecevit chp genel başkanlığından istifa etti ve muhalefet dergisi çıkardı
91. 1981 siyasi partiler feshedildi
92. Basının sıkıştırılması, Ecevit gibiler hakkında yazılar yasaklanması
93. Tartışmalar yasak olduğu için asparagas ve erotik yayınlar başladı
94. Bilim ve sosyalizm kitapları yasaklanıyor, toplatılıyor
95. Üniversitelerin anarşikliğini bitirmek için yök kuruldu
96. Din dersi eklendi
97. Evren mitinglerde dini kullanıyor
98. İmamhatip liseleri ve kuran kurslarının sayıları arttı
99. Bayramlarda çalışılacak, tdk ve ttk kapatıldı. Türk iş yükseldi, sonraları tdk ve ttk tekrar açıldı
100. Sol ve sağa karşı Atatürkçülük kullanılıyor
101. Sorgular, işten çıkarmalar, avrupaya sığınma ve göç talepleri
102. Ruhi su’ya karşıtlıklar, pasaport verilmediği için tedavi göremeyip öldü
103. Ermeni örgütü asalan sorunu ve ülkücülerle işbirlikleri
104. İşkence iddiaları (Muhsin Yazıcıoğlu dahil)
105. Türkeş ve Erbakan yargılanıyor (faşizm ve laiklik karşıtı) ülkücülerin düş kırıklığı başlıyor
106. Rutkay aziz, tarık akan, aziz nesin gibi isimlerde yargılanıyor
107. Sağ sol karıştır barıştır olayları, Erdal eren idamı
108. Yazar ilhan dövülmesi
109. 1982 anayasası ile sıkıyönetim sağlamlaştırıldı
110. Kenan evren cumhurbaşkanı oluyor
111. 1981 banker krizi, özal yükselişi
112. 1982 özal anavatan partisi, eski mspliler refah partisi kurdular, Necdet calp halkçı partiyi kurdu
113. Chp liler, Erdal inönüyü parti kurmak için zorladılar (sodep)
114. 1983 byp kapandı, demirel doğru yol partisini kurdu
115. Bir sürü parti veto edildi
116. 22 ekip 1983 açıkoturum – sakin, sivilvari ve Amerikanvari Özal, gergin sunalp, hırçın Necdet calp
117. Evren, özal’ı “barajları ben yaptım” dediği için suçluyor
118. Anap tek başına iktidar
119. Seçim iptal spekülasyonları
120. Özal & evren sarılması
121. 1989 evren cumhurbaşkanlık süresi doldu
122. 1987 demirel halk oylaması ile siyasete döndü, ilk başbakan sonra da cumhurbaşkanı seçildi
123. Ecevit 1987 de halk oylaması ile siyasete döndü, chp ile işi olmadı, kendi partisini kurdu, hükümet ortağı oldu
124. Erbakan 1987 de siyasete döndü, kurduğu refah partisi 1995 de birincil parti çıktı. 1998 de kapatıldı. Erbakan’a siyaset yeniden yasaklandı.
125. Türkeş 1980’den sonra milliyetçi hareket bölündü ama başbuluğu 1995, yani ölene kadar sürdü.
126. 12 eylül diğer 4 general 1989 da emekli oldu. Bir daha konuşmadılar

ÖZALLI YILLAR BELGESELİ – 32. GÜN

1981 – 1993

1. Bölüm  – Türkiye’yi Sarsan Ekonomik Kararlar 24 Ocak

1975 – 1980 arası oldukça zor geçmiş, ekonomik sıkıntılar, sağ sol savaşları, pahalılıklar diz boyu. Terör var. Sürekli hükümetler değişiyor, bir türlü istikrar sağlanamıyor. 1980’e girildiğinde TCMB çekleri reddediliyordu. Turgut Özal başbakanlık müsteşarı görevinde. 

Özal liderliğinde ekonomik çalışmalar yapılıyor. Aynı zamanda ankara’nın bir diğer köşesinde silahlı kuvvetler tarafından cumhurbaşkanlığına uyarı mektubu yazılıyor.

Askerler kararlara ikna oluyor, sıra bakanlar kuruluna geliyor.

Türk lirasının düşürülmesi gerekiyor

Sonrasında özalla birlikte imf genel merkezine “operasyon tamamlandı, dövizi bekliyoruz” mesajı çekiliyor (ilginç)

Özal o sırada “takunyalı” olarak adlandırılıyormuş, bu kararı nasıl aldığı meçhul kalmış

Emin çolaşan: bizi bir anlamda zorladılar bu kararları almak için

Oecd toplantısından sonra ekonomik kıpırdama başlıyor

12 eylül 04:00 darbe gerçekleşiyor

Özal ihtilal sonrası hükümette ekonomi bakanı oluyor. Başbakan da Feyzioğlu oluyor, sonra başbakan Bülent ulus oluyor. Maliyenin başına kaya erdem atanıyor.

7 kasım 1981 – 2. İzmir iktisat kongresi

Askerler Turgut özal a bağımlı. 

Banker Kastelli skandalı patlak veriyor. 

Kastelli krizinin siyasi faturası maliye bakanı Kaya Erdem’e çıkarılıyor.

Kaya erdem’in görevden alınmasıyla Özal’ın liberal politikaları frenleniyor. Asker, devletin piyasaya müdahalesinden vazgeçemiyor. Özal 14 Temmuz 1982 günü istifasını verdi. 

2. Bölüm – Kuruluş, Siyasette Yeni Yüzler

Özal 82’de Side’ye gidiyor

Özal’a siyasi parti kurma tavsiyeleri veriliyor

Parti kurma kararı Side’de oluşturulurken askeri yönetim bazı olayların faturasını Özal’a çıkartmıştı.

Özal’ın sağlığı sıkıntılı çok kilolu, Amerika’da spor alıyor ve kendini siyasete hazırlıyor sağlık olarak. Amerika’da siyaset dersi de alıyor (burası önemli)

Özal Kenan Evren’den izni alıyor (konseyden)

Çoğu kişi, Özal’ın partisi nasıl olsa kapatılacak diye gelmek istemiyorlar

Rüştü Saraçoğlu, Mesut Yılmaz, Adnan Kahveci, Erol Aksoy kurucular arasında

Demirel Özal’a destek vermiyor

12 Eylül’cülerin kurulacak partilerinin başbakan adayı Bülent Ulusoy

Adnan kahveci, Semra Özal’ın Turgut bey i yavaşlattığını düşündüğü için Turgut bey e “ayrılın” tavsiyesi veriyor

Parti ismi kurulurken gizli tutuluyor

Arı maskotu büyük türkiye partisi ile çakışıyor. Sabah 8 buçukta büyük türkiyeden önce dilekçe verdikleri için arı maskotu anavatanın oluyor

1982’nin sonlarına doğru partiler belli olmuştu. Solda iki oluşum vardı. Biri, askerlerden icazetli Necdet Calp’ın Halkçı Parti’si, bir diğeri Erdal İnönü’nün Sosyal Demokrat Halkçı Partisi idi. Sağdaki tablo, Necmettin Erbakan’ın msp’si şimdi Refah Partisi adıyla sahnedeydi. Türkeş’in mhp’si, Muhafazakar Parti adıyla sahnedeydi. Demirel’in eski adalet partisi yerini Büyük Türkiye Partisi olarak almıştı. Askerlerin desteklediği Turgut Sunalp Milliyetçi Demokrasi Partisi, bir de Özal’ın ANAP’ı vardı. 

Birçok veto gerçekleşti, vetolardan sadece MDP ve ANAP kurtuldu. 

Demirel ve ekibi, Zincirbozan da zorunlu ikamete gönderildiler. 

1 Haziran 1983 Kenan Evren Çorum konuşması. Demirel’e sinirleniyor.

Solun bazı isimleri de sürgüne yollanıyor (içlerinde Deniz Baykal’da var)

22 Ekim 1983 televizyon açıkoturumu, özal’la tartışmalar mevcut “satarım satmam”

Özal televizyonu ve mitingleri çok iyi kullanıyor

4 Kasım 1983 Kenan Evren MDP’yi destekler bir konuşma yapıyor

6 Kasım 1983 Türkiye seçimlere gitti.

3. Bölüm – Yeni Bir Dönem

Seçim sonucu ANAP kazanıyor. 

Kazandıktan sonra kutlama olmayacağı talimatını veriyor anap. Çünkü konsey partiyi kapatabilir.

Özal’a bir şey diyen yok. Özal kendisi arıyor Evren’i randevu için.

Randevu sırasında ilginç bir an oldu. Devletin bütün protokol kurallarını alt üst edecek bir şekilde Özal, Evren’i tutarak kendine çekti ve öptü. 

15 kasım 1983 KKTC Bağımsızlığının ilanı. Bu olay rauf denktaş ın bir oldu bittisi.

Bu arada ordu tarafında birçok düzenleme yapılıyor konsey tarafından. 

7 Aralık 1983 – Yasama yılının açılışı

13 Aralık 1983 günü ANAP’ın kabinesi onaylanıyor.

İlk kabile toplantısında, birbirini tanımayanlar, bakanlıktaki göreviyle alakası olmayanlar (çoğu kendi konusuyla alakası yoktu), bakan olduğundan haber olmayanlar bile vardı.

Bakanların çoğunun hiçbir siyasi tecrübesi yoktu. 

Özal hükümeti 24 Aralık 1983’te güvenoyu aldı.

Özal dönemine kadar ekonomi çok kötüydü. Sakıp Sabancı’nın “Özal’dan allah razı olsun” demesi garibime gitti. 

4 Haziran 1992 3. İktisat Kongresi – İzmir 

4. Bölüm – Tabular Yıkılıyor

Özal’ın ilk icraatı Türkiye’yi durduran yasal zincirlerden koparmak “İcraatın İçinden” programı

20 Haziran 1984 Basın toplantısında açıklanıyor

Gereksiz şura komisyon vb ler kaldırılıyor.

Türk parasını koruma kanunu revize edildi, döviz biraz daha serbest bırakıldı.

Döviz günlük yaşamın her şeyi oluyor. Serbest piyasaya doğru adım adım

İthalat ihracat serbest bırakıldı, fiyat kontrolü kaldırıldı.

Türkiye’nin iflas edeceğini düşündüler. 

Tabular yıkılmıyor. Herkes devlete sırt yaslama politikasında. “Türkten tüccar olmaz” deniyor. Devlet, Türklerin dışarıya ürün satmalarını sağlamaya çalışıyor.

Turgut Özal işadamlarını ülke ülke gezdiriyor ki ihracat yapabilsinler. Bu seyahatlerin hiçbiri devlet parasıyla yapılmadı.

İhracat için bu yetmez, ürünler yapılması gerekiyordu. Her yere elektrik gitti, yollar yapıldı, telefonlar aktarıldı. ANAP Propaganda filmlerinde bunlar anlatılıyor.

Özal aşırı hızlı davranıyor. Otomatik telefon devrimleri mevcut.

Kamu ortaklığı ve toplu konut fonları kurarak bu fonları barajlara, altyapılara harcandı. 

Yabancı sigara önceden karaborsadan satılırdı.

15 Aralık 1984 karaborsayı kapattırdı. İşlerini tek bir telefonla hemen halledermiş Özal.

Ehliyet devrimi, kredi kartları vb. geldi.

Artık alışveriş yapan fatura istiyordu. KDV gelmişti. Cepte para taşıma yerine kredi kartı kullanılır olmuştu. Manavlarda çikita muz geldi. Renkli televizyonlar geldi. Servet beyannamesi kaldırıldı. Dava adamlığı yerini iş bitiriciliğe bıraktı. Vahşi kapitalizm geldi. Liberal ekonomi adı altında manevi değerler yok edildi diyor emin çolaşan

Birçok rüşvet vb. nin önü açılmıştır. 

Özal çok hızlı gidiyor diye eleştiri alıyor.

Eleştiriler sonucunda hanedan kelimesi manşetlere çıkıyor.

5. Bölüm – Takunyalı Hanedan

84 – 87 arası bütün ekonomik tabular yıkıldı

Protokolde başbakan 7. Sırada geliyordu (konsey üyelerinden sonra)

Özal’ın protokol değişikliği isteği Evren tarafından reddedildi

Özal’ın dinci olduğuna dair eleştiriler var. 

Devlet Planlama Teşkilatı’nda namaza giden abdest alanlara takunyalı denirmiş.

Özal’ın tarikatlarla ilişkisi ilk değildi. Önceden MSP adaylığı varmış, bir tarikat liderinden tavsiye almış. Semra hanım bu fikre katiyen muhalefet

Semra Özal, Turgut bey in dinciliğe doğru kaymasını engellemiş

Semra Özal gezen, gece kulüplerinde şarkı söyleyen, çok çağdaş bir kadınmış. 

’86 Semra Özal’ın kurduğu Türk Kadınını Tanıtma ve Güçlendirme Vakfı – Semra Özal’ın Papatyalı – bu vakfın balosu bayağı pahalıya mal olmuş ama Turgut bey orta direkten kemer sıkmasını istiyor

Özal ailesinin çok para kazanması mevcut. Jaguar otomobil olayı var

27 Mart 1989 – Basın toplantısı

Birçok siyasi parti değişikliğe uğradı (halkçı parti ve sodep birleşti vb)

PKK güneydoğu da sahneye çıkıyor (ilk silahlı hareketler)

İlk başta bu gerilla savaşını pek takmamışlar. TSK nın donanımı yeterli değil, savunma sanayii girişimi başlıyor – 14 Aralık 1984

Savunma sanayii modernize ediliyor

Devlet bakanı İsmail Özdağlar Yüce Divan’da – 1985 – Özdağlar ın rüşvet alması Adnan kahveci tarafından bahsediliyor. Rüşvetler vb gırla çıkıyor.

Naim Süleymanoğlu kaçırılıyor

13 Aralık 1986 – basın toplantısı naim Süleymanoğlu da katılıyor

6. Bölüm – 12 Eylül Bitiyor

Şubat 1987 özal’ın gerekçesi tam belirlenmeyen bir Amerika gezisi. Özal’ın sürekli kalbi sıkışıyor

Özal ameliyat oluyor

21 Mart 1987 Özal uydu vasıtasıyla telekonferans yoluyla basın toplantısı ve kabineyle toplantı

Yunanistan’ın Ege ‘de petrol arama girişimi ve Türkiye’nin bunu durdurması olaylar yaratıyor

Genelkurmay genel sekreterliğinde bir bildiri yayınlandı. Tuğgeneral bunu kafasına göre yapmış. Biz aslanız kaplanız demeye getirmiş ve Özal çok kızmış

Özal o esnada Londra’da. Oradaki bbc televizyoncularını çağırıp krizi bir cümle ile noktalıyor: “Eğer kendi karasularından çıkarlarsa biz de kendi karasularımızdan çıkacağız ama ilk hareketi onlardan bekliyoruz. ..” özet şuydu: eğer bize dokunurlarsa biz de onlara dokunuruz. 28 Mart 1987

Özal sonrasında Yunanistan başbakanını arıyor

Özal türkiye’ye dönüyor

Özal 1960’larda Avrupa birliği’ne karşıydı, ama amerikadan dönünce bu fikri değişti

13 Nisan 1987 avrupa müşterek pazarına başvuru

1980’lerin sonuna gelindiğinde soğuk savaş dönemi kapanmaya başlamış, Gorbaçov perestroyka politikası nı başlatmıştı.

O aralar türk ceza kanunun 141 142. Kanunu kalkıyor

Behice boran’ın resmi törenle defnedilmesi de ANAP’a faturalanıyor

Şarkılarında komünizm andırdığı için vatandaşlıktan çıkarılan Cem Karaca, vatandaşlığa geri alınıyor. Bazı sürülen işçi partililer de dönüyor. Askeri dönemdeki komünizm kemeri yavaş yavaş gevşetiliyor.

Anap döneminde yasak yayınlar, askeri hüküm devam ediyor o esnada.

Özal devleti sivilleştirmek istiyordu

Resepsiyon tartışması oluyor – 29 haziran 1987 basın toplantısı

Öztorun’un görevden affı

Paşalar operasyonu

7. Bölüm – Suikast

Demirel, Ecevit, Erbakan, Türkeş ’87 seçimlerine giderken siyasi yasaklarının kaldırılması için uğraşıyorlardı.

16 Ağustos 1987 DYP Mitingi

Özal Demirel’i abi olarak görüyor, onu cumhurbaşkanı olarak görmek istiyor

Demirel, benim onun lütfuna ihtiyacım yok diyor Özal’dan ötürü

ANAP yasakların kaldırılması için ikiye bölünmüş durumda.

29 Ağustos 1987 Özal Kayseri Mitingi

Bu yasaklı durumdan Özal şubat 1993 32. Gün programında da bahsediyor.

17 Ağustos 1987 Güneş Taner’in üstündeki hayır tişörtünü mitingte Özal destekliyor.

Referandum öncesi ANAP’tan erken seçimi kararı çıkıyor.

Referandum sonrası oy sonuçlarını hayır a çevirmek için itiraz etmek istiyorlar ama Özal izin vermiyor, hileci hurdacı derler diye.

24 Eylül 1987 DYP Olağanüstü Kongresi Demirel konuşuyor

Bu olaydan sonra Demirel muhalefeti güçlendiriyor. Özal’ın çevresi gergin

Demirel – Özal kapışması

Özal Demirel kapışması siyasiydi. Kişisel olarak arası iyidi Ahmet Özal diyor Turgut bey in oğlu

29 Kasım 1987 %36 ANAP, %24 SHP, %19 DYP, %8,5 DSP, %7,2 Refah Partisi 

DSP ve RP meclise giremiyor

Özal başkanlık sisteminden bahsediyor

18 Haziran 1988 ANAP 2. Kongresi

Partililer tüm herkesi kongreye alıyor, Özal’ın koruma müdürleri şikayetçi partililerin bu tavırlarından dolayı

Özal’a suikast girişimi

Özal’ın korumaları oraya buraya sıkıyor, birçok yaralı oluyor bu yüzden

Semra Özal’ın telaşı var basının aldığı kayıtta

Mehmet ağar’ın bu olayda rolü garip. Koruma müdürünü almış içerde çay içiyorlar. Şüpheli davranışlar var

8. Bölüm – Köşk’te bir ANAP’lı

Mehmet Ağar, o sıradan bir eylemciydi diyor. Özal’ın basın danışmanı, koruma polisi gibi isimler ise bunun bir örgüt işi olduğunu düşünüyorlar.

Bu suikastte tetiği çektiren bulunamıyor

Prensler skandalı

Amerikadan toplanan birçok kişi bakanlıklara getiriliyor, birçok rüşvet olayları oluyor.

1989’da ekonomik grafik gayet iyi. Ancak türkiye ürettiğinden çok tüketiyordu. İktidara göre ülke yükseliyor, muhalefete göre halk eziliyordu

’89 yerel seçimlerinde geçen seferinkine göre yarı yarıya düşüyor ANAP’ın oyları

O akşam da TRT Anap’ın “icraatın içinden” programı yayınlanıyor

Mart 1989 ANAP Grup toplantısı

27 mart 1989 basın toplantısı

Evren’in cb süresi doluyor

Özal cumhurbaşkanlığına kaçtı tabirleri

17 Ekim 1989 cb adaylığı açıklaması

Ekim 1989 Veda konuşması özal

31 Ekim ’89 Özal CB oluyor

Köşke yeni santral, bilgisayar sistemleri, haberleşme sistemleri, yeni duvar kağıtları dekorlar falan yaptırıyor özal

9. Bölüm – Körfez Savaşı

Başbakan Yıldırım Akbulut, cumhurbaşkanı Özal

2 ağustos 1990 Saddam’ın Kuveyt’i işgali

Özal ile Amerika işbirliği yapıyor

Eğer Irak Kuveyt’i işgal ederse Birleşmiş milletler askerlenecekti.

Türkiye USA’nın olduğu koalisyonun içindeydi.

Kriz başladıkça halk dövizleri çekmeye başladı

Özal, Körfez krizi sonunda Musul ve Kerkük’ü kontrol altına almak istiyor

Genelkurmay a göre böyle bir işgal macera olacaktı

Özal meclisi de ikna edemiyor

Gizli bir direktifte orduya seferberlik emri veriliyor

Genelkurmay başkanı direktifi imzalamayınca istifa ediyor

Tüm uyarılara rağmen Saddam Hüseyin Kuveyt’ten çıkmamıştı

45 gün sürecek olan Körfez savaşı başladı

23 Mart 1991 Özal’ın beyaz saraya kabulü. 

Savaştan sonra kuzey ırak’taki yüzbinlerce kürt Türkiye’ye sığındı. 300.000 Kürt Türkiye’ye girdi Özal sınırı açtırttı.

Özal kürtlere ayrıcalık veriyor, kürt kökenli milletvekillerini davet ediyor, sınırdan alıyor. Halepçe katliamı Özal’ı çok etkiliyor

Kürtlere hazine yardımı, ayrıcalıklar gırla geliyor

1991 yazı Özal’a ikinci suikast girişimi

Dışişleri ile buzları eritti her zaman yanına almaya çalıştı Özal

Mesut yılmaz o sıra dışişleri bakanı, Özal’ın bu davranışlarından sonra bakanlıktan ayrılıyor

28 Nisan 1991 Semra Özal ın açıklaması. Sebebi ise Semra hanım ANAP İstanbul il başkanlığına seçiliyor ve büyük tartışmalara sebep oluyor

1991 Özal Anavatanlıları Köşk’e çağırıyor

15 Haziran 1991 ANAP Kongresi, Mesut Yılmaz ANAP başkanı, Türkiye’nin yeni başbakanı

10. Bölüm – Şoke Ölüm

7 kasım 1991 Demirel in partisi iktidar, özal vb olarak devam

DYP – SHP koalisyonu kuruldu

Karadeniz ekonomi zirvesinde kim ülkeyi temsil edecek tartışılıyor

1 Mayıs 1992 Özal kanser

Özal iyileşti

Mesut yılmaz anap politikalarını değiştiriyor ve özal la bağı koparıyor

Özal köşkü resmen anap muhaliflerinin merkezi haline dönüşmüştü.

Mesut yılmaz yönetimindeki birçok milletvekili istifa ediyor 1 aralık 1992

Özal artık anaptan ümidi kesti, yeni parti kurmak istiyor

’93 başlarında sürekli ölümden bahsediyormuş, vasiyet veriyormuş Özal

6 Nisan 1993 tarikat fıkrası

Özal’ın hali kötü

17 Nisan 1993 kalp sektesi, ani ölüm ile Özal vefat ediyor

28 ŞUBAT BELGESELİ – 32. GÜN

1993 – 2002

1. Bölüm

Özal’ın ölümü ile siyasal islam, Hizbullah ve pkk sahneye çıkıyor

1992’den itibaren “laiklik elden mi gidiyor?” soruları

Atatürkçü düşünce derneği kurucusu Muammer aksoy, hürriyet gazetesinden çetin emeç, din araştırmacısı turan dursun, ilahiyet fakültesi eski dekanı bahriye üçok, jak kamhi (bu ölmüyor, suikastten kurtuluyor), cumhuriyet gazetesi yazarı uğur mumcu suikastleri

Laik cumhuriyeti savunanlar tek tek öldürülüyordu

“Ey halkım, unutma bizi ..!” En çok sarsan suikast Uğur Mumcu’nun suikasti

Hiçbirinin failleri yakalanamadı

Özal’ın ölümünden 2 ay önce jandarma genel komutanı orgeneral eşref bitlis’in uçağı düşüyor (dönemin genelkurmay başkanı doğan güneş dosyayı hemen kapatıyor, olay yerine ilk gelen cemal sever (jitemin kurucularından))

Bütün bunlar yaşanırken Demirel başbakan, Erdal İnönü başbakan yardımcısı

17 Nisan 1993 Özal’ın ölümü

Özal o ara 5 milletvekilini Şam’a Öcalan’la görüşmeleri için gönderiyor, ateşkes için

Öcalan, Özal’ın öldürüldüğünü iddia ediyor

Özal’ın ölümünden sonra Süleyman Demirel cumhurbaşkanı oluyor, sonrasında başbakanlık boşalıyor, DYP de kapışma var

En başta gelen aday Hüsamettin Cindoruk’tu

Demirel cindoruk’a yeşil ışık yakmadı

Tansu Çiller aday, çok tanınmıyor ama desteklenmesinin amacı cinsiyetinden dolayı oluyor

Medyanın Çiller desteği

İki aday daha vardı, köksal toptan, partililerin abi dediği ismet sezgin

Kongreye üç aday girdi, Tansu Çiller, İsmet Sezgin, Köksal Toptan

13 Haziran 1993 DYP Kongresi, manşetlerde “leydi’nin topuk sesleri”

Diğer adaylar çekiliyor ve Çiller’i destekliyor

Çiller başbakan oluyor

Çiller’in partiye gireli 3 yıl oldu

Erdal İnönü, koalisyondan çekilmek ve siyasetten çekilmek istiyor, İnönü siyaseti bırakıyor ve koltuğu murat karayalçın’a bırakıyor, Karayalçın koalisyonu sürdürüyor

Sivas pir sultan şenlikleri var. Aleviler, kanaat önderleri, yazarlar toplandı

Aziz Nesin’in yabancı şeytan ayetleri kitabını çevirmesi, radikal İslamcılara batmış ve aziz nesin’in sivasa gelişi kenttekileri rahatsız ediyor

Medyada çirkin manşetler

O ara sivas belediye başkanı temel Karamollaoğlu

Aziz nesin’e çevreden ve basından saldırılar, nesin in korumaları onu hemen madımak oteline götürüyorlar

Çevrede “islam’a uanan eller kırılsın” eylemleri, nesin’e ve Aleviliğe karşı

Fısıltı gazetesi dinin elden gittiğini savunuyor

O sıra kültür merkezinde arif sağ’ın konseri olacak, o ara kültür merkezine taşlar atılıyor

Kitap sergileri dağıtılıyor, saldırılar var

Militanlar madımak oteli’nin önünde bekliyor, “kahrolsun laiklik” sloganları

Belediye başkanı temel karamollaoğlu’nun “Müslüman kardeşlerim gazanız mübarek olsun” sözleri, heykeller kaldırılacak, bu gelenler gidecek sözleri

Cuma namazından çıkanlar da eyleme geliyor

O ara nesin ankarayı arıyor, bizi kurtarın diye

Oteldekiler içeride sıkıştı

O ara askerler geldi

Eylemcilerden “allahsıza askerden siper olmaz” sözleri

Komutan askerleri orda bırakıp çekip gitmiş

Eylemciler cehennem ateşi diyor allahım bu nasıl bir şerefsizlik ya

Oteldekiler canlı canlı yakılıyor

İçeriden imdat çığlıkları

Büyük birlik başkanı il başkanı yardım ediyor bazılarına

İtfaiye gelip herkesi apartmandan indirirken aziz nesin i merdivenden aşağı atıyor

Nesin dövülüyor linç ediliyor

Bir komiser gelip nesin i kurtarıp gidiyor

Devlet olaya seyirci kaldı. İhmal ve gaflet hak getire

Sivas valisi, ordu asker polis beni aldattı diyor

Ordu polis bilerek müdahale etmiyor zannımca

2. Bölüm

Sosyal Demokrat Halkçı Parti asla yolsuzlukla anılmazmış. Ama 1994 yılında patlayan İSKİ skandalı şaşırttı.

Erdun Gökner (iski başkanı), İSKİ’de kendinden 30 yaş küçük birisine aşık olduğu için şimdiki eşinden boşanmak istiyor, onu ikna etmeye çalışıyor (tazminat vermek istiyor 1 milyon dolar)

Bir belediye bürokratı 1 milyon doları nasıl verebilir?

Nurettin sözen, Gökner’in bu olayını içişlerine şikayet ediyor. İşin içinde hem yolsuzluk, hem aşk, hem aldatma var. Fakat basın bu işi “SHP halkı aldatıyor” şeklinde yansıyor. Olay siyasi krize dönüşüyor

Gökner’in 1 milyon doları nasıl aldığı araştırıldı birçok kez

İSKİ’ye fahiş fiyattan mal almaktan tutuklanıyor

Bu haberle eşzamanlı olarak Çiller’in Amerika’da 7 milyon dolarlık gayrimenkulleri olduğu söyleniyor

Bu olayla alakalı olarak Olacak O kadar “Jet ski” skeci mevcut

3. Bölüm

Çiller başa geçtiğinde Türkiye PKK ile uğraşıyor. PKK’nın 1984 yılında yaptığı ilk saldırı ciddiye bile alınmıyor.

1988 Halepçe Katliamı

Kuveyt’in işgali ve İran-Irak harekatlarıyla PKK güçleniyor

Örgüt Irak’ın kuzeyinde adeta kendine fırsat buluyor

Dönemin genelkurmay başkanı Doğan Güreş, TSK’yı PKK hakkında seferber ediyor ve silahları artıyor, Jandarma teşkilatlanmasını güçlendiriyor

Özel kuvvetler kumandanlığı, SAS kumandanlığı kuruldu

Emniyet genel müdürlüğüne Mehmet Ağar getirilerek polis de terörle mücadelede devreye sokuluyor

1993 Bingöl katliamı Şemdin Sakık. Kendisinin bu konu hakkında röportajı da var “savaş derse savaş olur barış derse barış olur”

Çiller pkk ile mücadeleyi tamamiyle TSK’ya bıraktı

Barzani ve Talabani’nin peşmergeleri de pkk’ya karşı savaşa zorlanıyor

TSK artık kuzey ırak’tan çıkamıyor

Bölgenin kürt halkı, devlet ve eşkıyanın baskıları ve sorguları arasında kalıyor.

1993’ün ikinci yarısına geldiğimizde, güneydoğu’da pkk’nın siyasi otoritesi hakim oluyor, buna karşın devlet tüm yasal ve yasadışı yollarla bu sorunu çözmek istiyor.

Köy koruculuk sistemi kuruluyor

Kürt düşünürler, kürt işadamları öldürülüyor

Devletten yana olmayan herkes PKK’lı ilan edilmişti

“Kanlı tahrik” olayı

Gazetecilerde bu olaydan baskın görüyor. Devlet karşıtı (ideoloji vb) gazetecilere de baskı var. Hatta bu belgeselin sahibi Mehmet Ali Birand bile “İntikam Komandoları”nın öldürülecekler listesinde ilk sıradaymış. MİT aylarca yakın korumada tutmuş kendisini. Öldürme emri Yeşil’e verilmiş.

Tuzla askeri öğrenci katliamı 12 Şubat 1994

Kürtlerin kurduğu DEP partisine baskılar başlıyor

Zananın “kürtçe yemini” mecliste tartışmalar yaratıyor 1991

1994 DEP milletvekilleri hapse atılıyor

Bu meclis olayları sürerken laik kesimi korkutan Refah partisi gün geçtikçe güçleniyor

Hasan Mezarcı’nın Atatürk’e ve laikliğe karşı patavatsız sözleri kasetlerle dolup taşıyor

Kışlalarda ve sokakta tepki giderek büyüdü, Refah’tan ihraç edildi, yargılandı, hapse atıldı

O dönemde Refah partisinin Libya ve Suudi Arabistan’dan yardım aldığı iddiaları mevcut

Bosna Müslümanları için toplanan paraların parti içinde harcandığı yönünde de iddia çıkıyor

Partinin kasası olarak bilinen Süleyman mercümek faiz ve repolarla milyon liralar batırmakla ve zimmetine para geçirmekle suçlanıyor

Bosna skandalından sonra bir de Erbakan’ın üzerindeki 148 kilo altının ne aradığı sorgulanıyor

Bu konuyu mecliste gündeme getiren Mustafa Kul, Refah partililerce dövülüyor

Ordu, “laiklik yıkılacak” eylemlerinden rahatsız

Erbakan’ın ünlü grup konuşması: “Geçiş dönemi tatlı mı olacak, kanlı mı olacak?”

Şeriat kapıya dayandı

1994 Selim Edez ve Engin Civan yolsuzluk olayı

Selim Edez, o zamanın devlete ait bankası olan Emlak bankası genel müdürü Engin Civan’a işinin hallolması için rüşvet veriyor. Verdikten birkaç gün sonra Engin Civan bankadan ayrılınca iş hallolmuyor, Selim Edez parayı geri isteyince Engin Civan’da “hangi para” diyor. Bunun üzerine Selim Edez devreye Özal ailesini, Alattin Çakıcı’yı ve Dündar Kılıç’ı sokuyor

Civan kolundan vuruluyor

Selim Edez’in “Rüşvetin belgesi mi olur lan pezevenk” lafı ünleniyor

Bu olay, ANAP döneminin hoyratlığını ve devlet bankalarının nasıl boşaltıldığını gösteriyor

1994 kapanırken AB olayları gündeme geliyor

Türkiye Avrupa Gümrük Birliği’ne giriyor

1 Mayıs 2004 Güney Kıbrıs Avrupa birliği üyesi oluyor fakat Türkiye nafile

1994’ün özeti: PKK’nın etkinliği, eylemleri artıyor, buna karşılık devlet iyice sertleşiyordu. Karmaşık bir siyasi yaşam vardı. Refah partisi yükseliyordu

4. Bölüm

1995 yılına girildiğinde korku dönemi başladı. Gladio, kontgerilla, derin devlet terimleri popülerleşiyor

12 Mart 1995 Gazi Mahallesi katliamı

Hanefi Avcı bu olayların devletin yaptığını söylüyor 7 Temmuz 1997 32. Gün Programı

Olaylar büyüyor, alevilerle polisler çatışıyor

Polislerden birkaçı, ölü bir kadını çöp konteynırının yanına sürüklüyor

Valilik, dönemin inanç önderlerinden ve Cem Vakfı Genel başkanı İnanç Önder’den yardım istiyor. Olaylar çok büyüdü çünkü

Olaylar ülke çapına yayılıyor

Olayların bilançosu Gaziosmanpaşa Emniyet müdürüne patlıyor, açığa açılınıyor

Raporlara göre polis çoğu kişiyi bilerek öldürmüş, hatta polislerin içinde adı faili meçhul cinayetlere karışan birçok sivil mevcut.

Baykal CHP’nin başına geçince, koalisyonun devamı için emniyet genel müdürü Menzil’in istifasını şart koşuyordu

Mahkemeler açıldı, polis kahraman, davacılar vatan haini oldu

Yakınlarını kaybeden aileler sonrasında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuruyor

Yıllar sonra, Ergenekon iddianamesinde Gazi katliamının altından emekli general Veli Küçük’ün adı çıkacaktı. Ancak gerçekler hiçbir zaman anlaşılamayacaktı

35.000 askerle Hasan Kundakçı komutanlığında Çelik harekatı yapılıyor kuzey ırak’ta

Avrupa parlamentosunda “Fahişe” skandalı baş gösteriyor.

Sınır taraflarında PKK’ya en küçük yardımı yapan köyler yakılıyordu.

Hasan Ocak gözaltında öldürülüyor, yediği elektrikten ve üstünde söndürülen sigara izmaritleriyle Beykoz’da bir köyde kimliksiz şekilde bulunuyor.

Bu ve bunun gibi birçok olay yüzünden sivil itaatsizlik çok artıyor.

Cumartesi olayları baş gösteriyor. Anneler, gözaltında kaybolan çocukları için her Cumartesi eylem yapıyorlar ama polis sert müdahalede bulunuyor en sonunda.

Bu konuya “Boran” filmi değiniyor

Doğu Ergil’den bir makale çıkıyor, bu makalede ilk defa “Kürt sorunu” dile geliyor

Doğu Ergil’in Kürt Raporu:

1. Kürtler PKK’yı terör örgütü gibi görmüyor
2. Devletin kötü muamelesinden, hakaretinden şikayetçiler
3. Büyük çoğunluğu ayrı bir devlet istemiyor
4. Talepleri, ana dil, iş imkanı, eşit muamele

TOBB genel başkanı Doğu Ergil bu rapordan sonra birçok kez suçlanıyor

O dönemde ekonomik kriz ile birçok banka batmıştı, faizler %150’lere çıkmıştı

Demirel, ülkenin erken seçime gitmesi gerektiğini söylüyor.

Deniz Baykal’ın Gazi olayından sorumlu emniyet müdürünün istifa ettirilmemesinden dolayı (bunu şart koşmuştu) koalisyonu bozuyor

24 Aralık 1995 genel seçimlerinde Refah Partisi lider, Erbakan başbakan

Oylar birbirine çok yakın, Refah az bir farkla iktidar oluyor.

Refah’ın başarısının temel sebebi yerel yönetimlerdeki başarıydı

Mitinglerde “Mücahit Erbakan” sloganları

1995 özeti: devletle aleviler, kürtlerle PKK arasındaki çatışmalar, Gazi olayları, gözaltında kayıplar, Kuzey Irak operasyonu, laik kesimin tedirginlikleri, Refah partisinin yükselişi, asker tedirgin.

5. Bölüm

1995 sonu 1996 başı Kardak krizi baş gösteriyor

Amerika, ilk ateş açan olursa o Amerika’ya düşman olur diyor

Dönemin dışişleri müsteşar yardımcısı bir fikir sunuyor. Kayalıktaki ikinci adaya Türk bayrağı dikiliyor

Türk komandoları gece gizlice yan kayalığa yerleşiyor ve bayrak dikiliyor

1996’ya iki cinayet ve liseli çocuklara yapılan işkenceler simgeleşiyor

Manisa’da bir vagona “paralı eğitime hayır” diyen liseli çocuklar gözaltına alınıyor. Olay çığrından çıktı, çocuklara işkenceler yapıldı, CHP milletvekili Sabri Ergül bunu tescilliyor

Çocuklar zorla Dev-sol’a üye olduklarını anlatıyor. Bunlar gerçek değil fakat polis zorluyor

Yargıtay araya girdi ve sonrasında “işkence altında ifade verilmiştir” beyanıyla liseliler serbest bırakılıyor

Sonunda işkence yapmaktan yargılanan 10 polis toplam 85 yıl hapis aldı

O dönemde Evrensel Gazetesi muhabiri Metin Göktepe işkenceyle öldürülüyor

Öldüğünde kaburgaları kırıktı, beyin kanaması geçirmişti, birçok kırığı vardı.

Polisler saçma sapan nedenlerle kendilerini savunmaya çalışıyorlar.

9 Ocak 1996 Özdemir Sabancı suikasti gerçekleşiyor.

Olayı DHKP-C üstleniyor.

Mustafa Duyar, bu emri Dev-Sol lideri Ercan Kartal’dan aldığını söylüyor

Derin devletin olaydaki izleri artıyor

Katil tam olayı anlatacakken hücresinde ölü bulunuyor

Karagümrük çetesinin lider kardeşleri, Mustafa Duyar’ı öldürmek için devletten emir aldıklarını ve işin başında Veli Küçük’ün olduğunu söylüyorlar

Genelkurmay ve bazı güçlerin zoruyla Ana yol koalisyonu kuruldu. Mesut Yılmaz – Tansu Çiller

Aslında Mesut Yılmaz ve Tansu Çiller biribirinden nefret ediyor

Refah partisi, TEDAŞ, TOFAŞ ve örtülü ödenek gibi birçok konudan Çiller ve Yılmaz’a soruşturma açıyor. Bunun akabinde, Çiller’in yüce divan’da yargılanmasını ANAP’lılar kabul edince kıyamet kopuyor. Sıra Yılmaz’a gelince DYP’liler de aynı tepkiyi gösteriyorlar.

Mesut Yılmaz 6 Haziran 1996 günü görevi Demirel’e iade ediyor

28 Haziran 1996 Çiller – Erbakan koalisyonu

6. Bölüm

Bu koalisyon yapılmaya anlaşıldığında Çiller için söylenen örtülü ödenek, mal varlığı gibi iddiaların hepsi geri çekiliyor (yani şantaj olabilir)

Sıralı başbakanlıkta ilk sıra Erbakan’daydı, bu durum açıklandığında DYP tarafında bir Refah isyanı başladı

8 Temmuz 1996 erbakan başbakan

Askerler erbakan’dan memnun değil

O sırada güneydoğu ve doğu taraflarında PKK’nın kadın canlı bombaları dehşet saçıyor

14:00

O dönemde cezaevi grevleri de oldukça yaygın

Müteahhit alacaklarının tahsisi için Kaddafi – Erbakan görüşmesi gerçekleştiriliyor

Kaddafi Türkiye’nin dış politikasını beğenmediğine ve Kürtlere soykırım yapıldığına dair söylemlerde bulunuyor, Erbakan sessiz kalıyor ve kamuoyu çalkalanıyor

Erbakan, Avrupa’nın g-7 sine karşı islam ülkelerinden oluşan d-8’i oluşturmak istiyor

Üniversite türban olayları laiklik karşıtı eylemlere dönüşüyor, yaşasın şeriat sloganları

3 Kasım 1996 Susurluk Kazası gerçekleşiyor

Dönemin içişleri bakanı Mehmet Ağar istifa ediyor (Çiller istemiş)

Dönemin TBMM Susurluk komisyonu başkanı JİTEM’in üstüne gidiyor

Dönemin RP milletvekili olan Bülent Arınç, Refah Partisi’nin Susurluk olayını küçümsediğini söylüyor

“Sürekli aydınlık için bir dakika karanlık” eylemleri sürüyor, sanatçılar da destek veriyor (sezen aksu, uğur yücel, orhan pamuk vb.)

Erbakan bu kişileri “gulu gulu dansı yapanlar” olarak tanımlayınca olaylar iyice artıyor

“Gulu gulu dansı, zencilerin yaptığı bir danstır, zenciler de kültürsüzdür bilgisizdir” Necmettin Erbakan söylüyor bunu

Mehmet Ağar yıllar sonra Susurluk başında olduğu için 5 yıl ceza alıyor

7. Bölüm

Refahyol’u devirmeye TSK’dan birkaç isim çıkmıştı. Sorun, Refahyol’un getirdiği “irtica” sorunuydu.

İktidarın ipleri yavaş yavaş askere geçiyor (mgk)

Rtük, yök, trt ye sivil temsilciler atandı

Merkez medya askerle içli dışlı oluyor

1997 başında bilinmeyen kimseler tarafından Atatürk ve laiklik karşıtı videolar televizyonlarda yayınlanıyor

İlk bomba Refah rize milletvekili şevki yılmaz’dan çıktı “ben hizbullahım, laiklik şeytandır, medeni kanun incile göredir” söylemleri..

Partinin önde gelenlerinden hasan hüseyin ceylanın kemalizm zulümdür söylemleri

10 kasım 1996 sultanbeyli belediye başkanı askere dava açıyor. İzinsiz Atatürk heykeli diktiği için

Kayseri bld. Bşk. Şükrü Karatepe söylemlerinden içeri alınıyor

Türkiye Aczmendilerle tanışıyor

Kurucu Müslüm Gündüz’ün tahrik edici sözleri

1997 devam ederken Müslüm Gündüz,, genç bir kızla yatması gündem oluyor

Refah tüm bunlara rağmen cami inşası ve dini atılımları rahatsız etmeye devam ediyor

11 Ocak 1997 Diyanet işleri mensupları, tarikat liderleri ve Erbakan iftar yemeği yiyor

Hüsamettin Cindoruk yeni parti kuruyor bu olaydan sonra, içeriye de DYP’den istifa edenleri topluyor (Demokrat Türkiye Partisi)

31 Ocak 1997, Ankara Sincan’da etkinlik. Bu etkinlikte İran büyükelçisinin konuşması, Hizbullah posterleri dikkat çekiyor

2 Şubat 1997’de Sincan sokaklarında tanklar geçiyor

Çiller’den bu olaya sert çıkış

Sincan belediye başkanı görevden alınıyor, İran büyükelçisi Türkiye’den ayrılıyor

Çevik Bir: “Demokrasiye balans ayarı yaptık”

28 Şubat MGK toplantısı geldi çattı

8. Bölüm

Toplantıda irticanın tartışılmasını isteyen kişi DYP savunma bakanı Tuğran Tayan oldu

Toplantıda Güven Erkaya öne çıkıyor

Güven Erkaya, bu 18 maddelik istek listesini Erbakan’a tavsiye niteliğinde değil, “istiyoruz” diyerek veriyor

İmza krizi, Erbakan bildiriyi imzalamamasına rağmen asker bildiriyi medyaya sunuyor

Erbakan ve Çiller her ne kadar imzalamamak için çabalasa ve zaman kazanmaya çalışsa da yine de mecbur imzalıyorlar

Refahyol MGK kararlarını TBMM’ye sunmak istiyor ama TBMM başkanı Mustafa Kalemli bunu kabul etmiyor

İmamhatip liselerinin kapatılma kararının tartışılması sokaklar ve mecliste yankılanıyor

Ünlü irtica brifingleri başlatılıyor (kamuoyunun iknası)

Genelkurmay geceleri bina ışıklarını açık bırakıyor

Erzurum jandarma bölge komutanı tuğgeneral osman özbek, başbakana eleştiri yöneltiyor ve pezevenk diyor

Devlet bakanı Abdullah Gül, bu sorun için şikayet dilekçesini Erbakan’ın önüne getirince Erbakan olay yükselmesin diye bunu imzalamıyor

Çiller Sultanahmet’te miting yapıyor ve medyaya saydırıyor (10 Mayıs 1997)

4 Nisan 1997 Alparslan Türkeş ölümü

18 Mayıs 1997 MHP Kongresinde kavgalar çıkıyor

Kongrede “Çatlı gururumuz” sloganları

Sonraki kongrede Devlet Bahçeli başkan oluyor

Yargıtay başsavcısı, RP’yi kapatma davası açıyor, sebep ise laikliğe karşı hareketler

Asker: gerekirse silah bile kullanırız

Pek çok DYP milletvekili istifa ediyor

Hükümetin düşmesini Süleyman Demirel sağlamış

9. Bölüm

18 Haziran 1997 Erbakan, Yılmaz hükümetinin güvenoyu alamaması için gereken imzaları gösteriyor basın toplantısında

Demirel yeni hükümet kurma görevini Mesut Yılmaz’a veriyor

Asker memnun

“Refahyol’a göre iktidar, medya, iş adamları ve asker üçlüsü yüzünden kaybedildi”

Medya tamamiyle askerin elinde

Güven Erkaya, meral akşener’i (o zamanlar içişleri bakanı) deniz kuvvetlerini dinletiyor iddiasıyla suçluyor

Köstebek Davası

Emeklilik restleşmesi oluyor Çiller: “Böyle giderse bazı paşaları emekli ederiz”

O sırada Yılmaz, Ecevit ve Cindoruk ile koalisyon kuruyor

Emasya protokolü kuruluyor

Muhafazakar rektörlere istifa teklifinde bulunuyor, Gökçek’e soruşturma açılıyor

28 Şubat kararlarının en tartışılanı 8 yıllık kesintisiz eğitimdi

Bülent Ecevit o aralar Fettullah Gülen okullarını övüyor, hükümet imamhatiplilerin başka fakültelere gitmesini engellemiyor. Asker bu durumlardan rahatsız

Yılmaz askerlerin görev süresi uzatma gibi önerileri kabul etmiyor

Başsavcı Refah için “kan emici yarasalar” diyor

En Sonunda refah partisi, laikliğe aykırı olduğu gerekçesiyle kapatılıyor, Erbakan ve 6 üst düzey yöneticiye 5 yıl siyaset yasağı geliyor

Refah dan sonra Fazilet partisi kuruluveriyor

Erdoğan okuduğu şiirden dolayı DGM ye veriliyor

Erdoğan kendi anlattığına göre cezaevi sürecinde gelecek planlarını kurmuş

PKK’nın 2. Adamı Şemdin Sakık yakalanıyor

Sakık, bazı gazetecileri PKK ile işbirliği yaptığı neticesinde ifşalıyor

Aslında bütün bu iddialar tsk nın yalanı

Sonradan mahkemede Sakık bunları inkar ediyor

10. Bölüm

1999’a girerken Mesut yılmaz başkanlığındaki ana sol dev in nefesi bitmişti

Türkbank ihalesi ve mafya olayı oluyor, Baykal Yılmaz’dan desteğini çekiyor

Atilla Ateş 16 Eylül 1998 Suriye sınırı konuşması, suriye’yi tehditi

Hüsnü Mübarek (mısır cumhurbaşkanı) – Hafız Esad görüşmesi

Hafız Esad diyorki, Öcalan nereye giderse gitsin, yeterki buradan ayrılsın

Öcalan Yunanistan’a sığınmak istiyor ama Yunanistan kabul etmiyor

Öcalan sonra Moskova’ya iniyor izinli olarak

Türk istihbaratı Öcalan’ı Rusya’da arıyor

Sonrasında Öcalan İtalya’ya postalanıyor

İtalya Öcalan’ın Türkiye’ye iadesi için bekliyor, yargılanıyor

Öcalan Komunist partisinin yardımıyla bir villaya yerleştiriliyor, Türk kamuoyunda İtalya’ya karşı bir cephe başlıyor

Öcalan ile Roma’da görüşen tek gazeteci Tayfun Talipoğlu, fakat sabah gazetesi o söyleşiyi yayınlamıyor

İtalya, Öcalan’ı bize Türkiye’de idam cezası olduğu için vermiyor

Türkiye bir askeri sefer düzenlemek istiyor, Washington izin vermeyince vazgeçiyor. Ama ABD Türkiye’nin ciddiyetini bu sayede anlıyor

Yunanistan Öcalan’a yeni bir pasaport veriyor ve Kenya’ya gönderiyor

CIA, MIT Müsteşarı ile görüşüyor ve Öcalan’ın alınması için gereken uçak, uçak içindeki edevatlar, mürettebat gibi tüm talimatları içeren bir kağıt veriyor.

Bu yardımın koşulu, Öcalan’ın mahkemede yargılanması ve infaz edilmemesiydi.

MIT müsteşarı hemen başbakan ve cb ile görüşüyor ve onay alıyor

İmralı cezaevi boşaltılıyor

Öcalan’ı alacak uçakta bir doktor, bir muhaberatçı, bir yabancı dil bilen uzman ve 3 koruma var. Hepsi MIT ekibinden

Öcalan, Hollanda’ya gitme vaadiyle MIT uçağına bindiriliyor

O seneki seçimde, Öcalan’ın yakalanmasını açıklayan Ecevit coştu, DSP birinci geldi

Fazilet partisi İstanbul milletvekili Merve Kavakçı, meclise, yemin törenine türbanla giriyor ve çıkartmıyor 2 Mayıs 1999

Trt1 – politikanın nabzı programında Demirel, Kavakçı’yı eleştiriyor. (Kavakçı fitne yaptı)

Abdullah Gül, Kavakçı’yı savunuyor (meclise almıyorsanız trene de bindirmeyin uçağa da bindirmeyin)

O ara, içişleri bakanlığından izin almadan ABD vatandaşlığı aldığı için Türk vatandaşlığı da iptal ediliyor

DGM başsavcısı Kavakçı’nın evini gece gidiyor

Ecevit bu olayı savunmuyor (savcının gitmesi)
28 Mayıs 1999 DSP – MHP – ANAP koalisyonu

DGM o ara bir de Fethullah Gülen ile de uğraşıyor (Gülen’in bürokrasi içinde kendi adamlarını yerleştirmeleri ile ilgili kasetleri var)

DGM’nin haberlerinden sonra Gülen pensilvanya’ya gidiyor

17 Ağustos 1999 Gölcük Depremi

12 Kasım 1999 Düzce Depremi

Mesut Yılmaz, bu depremden sonra özeleştiri yapıyor.

Depremde hayatını kaybedenler morglar yetişmediği için buz patenlerinin oralarda yatıyor

Depremlerde tek başarı AKUT’un elinden çıkıyor

Depremzedelere Yunanistan’dan Amerika’ya bir sürü yardım yağdı

11. Bölüm

29 Haziran 1999 Öcalan idam kararı

Öcalan’ın davaları ilerliyor, şehit aileleri de duruşmada

Devlet, basın idamın olmaması için (idama karşı bir kamuoyu) çalışıyor.

Öcalan’ın asılmamasının sebebi, Öcalan asılırsa çok kan döküleceği gerçeği

O günlerde bir sürü eylemler yaşanıyor

Öcalan asılsaydı, kahraman ilan edilirdi diyorlar (dönemin MIT müsteşar yardımcısı)

Bir de Avrupa Birliği süreci içinde olunduğu için de asılmıyor

Ayrıca asılmayı bekleyen, hakeden 120 mahkum daha vardı, önce onların asılması lazımdı. 

Ecevit ve Yılmaz, olayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararını beklemek taraftarıydılar. Bahçeli ise istemiyordu. Ama sonunda olayı kabul ediyor

Sonraki günlerde idam cezası kaldırıldı ve ağırlaştırılmış müebbet hapsine dönüştürüldü, Öcalan bu sayede idamdan kurtuldu

11 Aralık 1999 Türkiye’ye Avrupa Birliği’ne adaylık statüsü tanımlanıyor

2000 Ocak ayında yapılan Beykoz operasyonunda Hizbullah lideri öldürülüyor

Hizbullah’ın yaptığı cinayetler ortaya çıkıyor. Diri diri toprağa gömme, betona gömme, domuz bağı işkencesi gibi vahşetleri yapıyorlar. Mehmet Emin Ekici itirafçı

Kısa süre sonra anlaşılmış ki Hizbullah PKK ile savaşıyor diye devlet Hizbullah’a göz yummuş

5 Mayıs 2000 katıksız bir laik olarak bilinen Ahmet Necdet Sezer 10. Cumhurbaşkanı oluyor

Cezaevi hayata dönüş operasyonu, eylemler, 19 Aralık 2000

Hayata Dönüş Operasyonu

6 Ocak 2001 Beyaz Enerji Operasyonu başlıyor 

Bu enerji vurgununu bir komutan, askerin yaptığını söylüyor

Bunun sonucunda iktidar ile asker arası açılıyor

Enerji bakanı istifa ediyor

O ara Fazilet içinde Erbakan’a karşı bir muhalefet yükseliyor (14 Mayıs 2000)

28 Şubat sürecinde Refah kapanınca Fazilet açılıyor, Erbakan’a siyaset yasağı gelince yeni partinin genel başkanı Erbakan’ın isteği ile Recai Kutan oluyor (Recai Kutan’ın yanında Bülent Arınç, Abdullah Gül, İbrahim Melih Gökçek gibi isimlerin gözükmesi de manidar)

Fazilet, Merve Kavakçı davasından sonra da kapatılma durumu çıkınca parti içindeki gençler (Abdullah Gül, Arınç, Gökçek gibi isimler) yeni bir yol alıyor

Bu ekibe medya yenilikçiler adını kattı. Hareketin başındaki iki isim Bülent Arınç ve Abdullah Gül

O Döneme kadar sürekli itaat edilen Erbakan, ilk defa muhalefetle tanışıyor

Yenilikçilere kimse şans vermiyor.

Abdullah Gül’ün kongrede yüksek oy alması milleti şaşırtıyor

12. Bölüm

2001’e girerken, jandarma hemen hemen tüm kurumları denetime almıştı

19 Şubat 2001 MGK kongresinde Ahmet Necdet Sezer’in Ecevit ile tartışması

Anayasa kitapçığı fırlatılması

Ecevit bu olayı basına devlet krizi olarak anlatıyor

Bu olaydan sonra faizler %700 artıyor, borsa çöküyor, milyon dolarlık yatırımcılar ülkeden çekiliyor

2001 Ekonomi Krizi

Yangını söndürecek bir kurtarıcı aranıyor, o kişi de Kemal Derviş

1 Mart 2001 Derviş Türkiye’de

Derviş’e olan güven ile IMF kredi açıyor, piyasa düzeltiliyor

20 Temmuz 2001 Milli Görüşçüler Saadet Partisi’ni kuruyor (Erbakancılar, gelenekçiler)

Yenilikçiler Saadet Partisi’ne geçmiyor

Fazilet kapatıldı

14 Ağustos 2001 Ak Parti kuruluyor, Abdullah Gül lider olmuyor, liderliği Erdoğan’a bırakıyor çünkü şiir ve hapis durumu ile Erdoğan’ın popülerliği artıyor

O ara Erdoğan’ın eski kasetleri çıkıyor medyada: “Hem laik hem Müslüman olunmaz”

Erdoğan bu tartışmayı bir konuşmasıyla bitiriyor

Parti kurulana kadar birçok eski kasetler, konuşmalar nereden geldiği bilinmeyen eller tarafından yayınlanıyor

Ecevit hasta, sağlık bakanı Ecevit’in yoğun bakımda olduğunu söylüyor, doktoru olmadığını

DSP içinde Ecevit muhalifliğinde sesler yükseliyor: “artık çekilsin”

Rahşan Ecevit ve Hüsamettin özkan arasında tartışma. Ecevit koltuğu bırakmak istemiyor

DSP’de istifalar

7 Temmuz 2002 Devlet Bahçeli erken seçim çağrısı yapıyor. Diğerlerinin (Yılmaz ve Ecevit) bundan haberi yok

31 Temmuz 2002 erken seçim kararı kabul ediliyor

Yeni Türkiye partisi kuruluyor sonradan, Kemal Derviş’i de istiyorlar. Fakat Kemal Derviş, CHP’ye katılarak ters köşe yapıyor

O ara mitinglerin kahramanı Erdoğan

Ak parti’nin seçimdeki avantajı, gençlik kolları, kadın kolları gibi platformlarla halkın arasına inmekti (Erdoğan’ın deyimiyle)

En dramatik mitingler DSP’de. Ecevit hasta

Anayasa mahkemesi, Erdoğan’ın milletvekilliğini fesh ediyor (Siirt’te okuduğu şiir yüzünden)

Sonra Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, AKP’ye kapatma davası açıyor

3 Kasım 2002 Ak Parti %34.2 ile iktidar

ANAP lideri Mesut Yılmaz ve DYP lideri Tansu Çiller istifa ediyor

DSP, %1.5 oy alıyor

CHP tek başına muhalefet

58. hükümeti kurma görevi Abdullah Gül’e veriliyor çünkü Erdoğan ne başbakan ne milletvekili olabiliyor

Erdoğan’ın siyasi yasağı CHP’nin de desteği ile kaldırılıyor ve 14 Mart 2003’te kaptan köşküne oturuyor (59. Hükümet başbakanı)